Arbeidskrapte:
Kans of desillusie?

Arbeidskrapte: Kans of desillusie?

Kunnen werkgevers zich nog permitteren om te blijven wachten op het schaap met de 5 poten?

Verhalen deze maand #8

INTERVIEW
Gemma van Ruitenbeek
Centrum voor Inclusieve Arbeidsorganisatie

De krapte op de arbeidsmarkt zou kansen voor werkzoekenden met een psychische kwetsbaarheid kunnen opleveren. Althans, in theorie. Gemma van Ruitenbeek, managing director CIAO, ziet nog te vaak dat werkgevers veel nadruk leggen op hoge kwalificaties en dito functie-eisen. En dat, terwijl er zelden ‘omgekeerd’ gekeken wordt naar hoe een baan passend gemaakt kan worden voor iemand met een psychische kwetsbaarheid. Daar valt dus nog een slag te slaan.

INTERVIEW
Diane Schoorl
Haprotech Technisch Uitzendbureau
Voor Diane Schoorl, algemeen directeur van Haprotech, is krapte op de arbeidsmarkt niets nieuws. Binnen de metaalsector is het sinds jaar en dag moeilijk goed opgeleid personeel te vinden en dus is het bedrijf vanaf 1997 zelf opleidingen voor lassers-en metaalbewerkers gaan verzorgen. Een deel daarvan bestaat uit leerwerk­trajecten, waarop ook mensen met een psychische kwetsbaarheid zich inschrijven. Wat door velen wordt gezien als een beperking, zien wij vaak als een kwaliteit.”

In de serie Jong Ongekend Talent, op weg naar werk volgen we jongeren in hun eerste stappen naar betaald werk. Voor jongeren met een psychische kwetsbaarheid kan het veroveren van een passende baan ingewikkeld zijn. In verschillende afleveringen zien we hoe Morgan-Mae en Fleur de komende maanden op zoek gaan naar hun plek op de arbeidsmarkt en hiermee hun leven opbouwen.

Arbeidskrapte; Kans of desillusie voor werkzoekenden

Momenteel zijn er in Nederland 307.000 vacatures die niet kunnen worden ingevuld door de werkgevers; in de zorg, het onderwijs, de bouw en de horeca heeft het personeelstekort inmiddels problematische vormen aangenomen. Steeds meer sectoren krijgen te maken met een krapte op de arbeidsmarkt, maar een oplossing lijkt niet direct voorhanden. Of toch?
Job Cohen, voorzitter van Cedris, de vereniging voor een inclusieve arbeidsmarkt, zegt: “Er is geen tijd te verliezen. De forse toename van het aantal vacatures vraagt urgent om maatregelen om meer mensen met een arbeidsbeperking naar werk te begeleiden.”

Tussenkopje

Van de 240.000 mensen met ernstige psychische problemen in de beroepsbevolking, hebben er 38.400 een reguliere baan, werken er 9.600 in een beschut-werk-omgeving en willen 55.700 mensen zonder baan graag werken. Bijna 56.000 potentiële arbeidskrachten die – met de juiste begeleiding – het personeelstekort zouden kunnen verkleinen. De vraag ‘biedt de huidige krapte op de arbeidsmarkt kansen voor werkzoekenden met een psychische kwetsbaarheid?’ dringt zich op. Maar hoewel er theoretisch kansen lijken te liggen, blijkt dat in de praktijk wat ingewikkelder. Enerzijds omdat vraag en aanbod niet goed op elkaar aansluiten: Werkgevers vragen veelal om hooggekwalificeerd personeel en sluiten daarmee een grote groep werkzoekenden die deze kwalificaties heeft, uit. Daarnaast is de denkrichting van de werkgevers behoorlijk éénrichtingsverkeer; uitgangspunt zijn de functie-eisen die verbonden zijn aan een vacature, terwijl er zelden wordt gekeken of en hoe een baan passend gemaakt kan worden voor een sollicitant met een psychische kwetsbaarheid. Daar moet en kan iets aan gedaan worden. Er staan duizenden mensen langs de kant die met de juiste begeleiding en ondersteuning veel van de gevraagde werk­zaamheden kunnen uitvoeren. Een suggestie vanuit Cedris: “Zorg dat beschikbare crisisgelden niet alleen ingezet worden ter voorkoming van werkloosheid, maar ook voor de groep mensen die al langere tijd aan de kant staan. Dat is niet alleen economisch noodzakelijk, maar ook maatschappelijk van grote waarde.”

Interview Gemma van Ruitenbeek CIAO

In deze editie legt Gemma van Ruitenbeek van het Centrum voor Inclusieve Arbeidsorganisatie uit hoe het komt dat steeds meer mensen buiten het arbeidsproces vallen. “Werk wordt steeds complexer en er worden alsmaar hogere functie-eisen gesteld. Niet alleen in technisch, maar ook in sociaal opzicht.” Van de automonteur wordt verwacht dat hij zelf contact met de klant onderhoudt, van de verpleegkundige dat zij kennis heeft van alle apparatuur rondom het bed van de patiënt. Op deze manier vallen steeds meer werkzoekenden, ook mensen met een psychische kwetsbaarheid, buiten de boot. Terwijl een flexibele werkgever die de oplossing zoekt binnen het anders organiseren van werk (het ‘opdelen’ van een enkele functie in deelfuncties, het invoeren van deeltijdwerken, het ontwikkelen van instap-en ontwikkelbanen, het organiseren van training ‘on the job’), veel inclusiever te werk gaat.

Interview Diane Schoorl Haprotech

Het bedrijf waarvan Diane Schoorl algemeen directeur is, bewandelt het pad van de inclusiviteit al bijna 25 jaar, al was die term toentertijd bepaald nog niet gangbaar. Diane daarover: “Wij zijn ontstaan omdat er grote behoefte was in de metaalbranche aan goed opgeleide vakmensen. Dus gingen wij werkzoekenden -zonder aanziens des persoons- opleiden.” Het was een kwestie van vraag en aanbod: “En als het fysiek mogelijk was en de deelnemer was gemotiveerd, was hij welkom.” Bij Haprotech zitten er op jaarbasis inmiddels tussen de 30 en 40 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in een leerwerktraject. “En dat kunnen statushouders zijn, mensen die gedetineerd hebben gezeten of een psychische kwetsbaarheid hebben. Maar al die labels vinden wij eigenlijk niet zo interessant.; iedereen heeft wel wat, toch?”

Ga voor eerdere edities naar

Voor de losse artikelen naar

Voor de video’s naar

Sterk door Werk
De site Sterk door Werk is een platform voor iedereen die op welke manier dan ook te maken heeft met de weg naar werk en/of behoud van werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Hierbij valt te denken aan werkzoekenden/­werknemers met een psychische kwetsbaarheid, werkgevers en professionals die mensen met psychische kwetsbaarheid ondersteunen. De site bestaat uit een kennisportal waar onderzoeken, kennis, praktische informatie, tips en tools over toeleiding naar werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid te vinden is, maar daarnaast is de site Sterk door Werk vooral ook een plek waar de kracht van werk letterlijk in verhalen zichtbaar wordt. Door te focussen op het talent van iemand, is werk vrijwel voor iedereen haalbaar. Sterk door Werk laat zien dat werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid heel goed mogelijk is en herstelbevorderend kan werken.
Dit doen wij door persoonlijke verhalen in beeld te brengen. Inspirerende verhalen van werkgevers die mensen met psychische kwetsbaarheden aannemen, van professionals die zich voor (re)integratie en behoud van werk voor mensen met psychische aandoeningen inzetten en natuurlijk verhalen van mensen met psychische problemen die vertellen wat het hebben van werk voor hen betekent. Iedere maand verschijnt op deze pagina een nieuwe editie met gloednieuwe, actuele artikelen en films over de ervaringen van werkgevers, professionals en mensen met een psychische kwetsbaarheid in relatie tot werk. Met deze verhalen komen thema’s aan bod als (zelf)stigma, bespreekbaarheid op de werkvloer, het voorkomen van uitval, werken ten tijde van corona en vele andere relevante onderwerpen.

Kijk voor meer informatie over Sterk door Werk op over ons.

Deze site is een initiatief van het convenant Sterk door Werk 2021-2024 Het convenant is een samenwerkingsverband tussen de Nederlandse ggz, UWV, Cedris, Divosa, Mensen met Mogelijkheden, MIND, Valente, Stichting Samen Sterk zonder Stigma, de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten, werkgeversvereniging AWVN en Zorgverzekeraars Nederland Klik hier voor meer informatie over het convenant en de aangesloten partijen.

Elke maand uitgelicht

Alle convenant-partijen zetten zich vanuit hun eigen perspectief in om meer mensen met een psychische kwetsbaarheid naar werk te begeleiden of aan het werk te houden. Hierover publiceren ze regelmatig artikelen. Elke maand brengen we deze voor het voetlicht.