Edities
Archief
Sterk door Werk
Edities
Iedere maand verschijnt op Sterk door Werk een nieuwe editie met actuele artikelen en films over de ervaringen van werkgevers, professionals en werknemers met een psychische kwetsbaarheid in relatie tot werk. Met deze verhalen komen thema’s aan bod als (zelf)stigma, bespreekbaarheid op de werkvloer, het voorkomen van uitval, werken ten tijde van corona en vele andere relevante onderwerpen.
Hieronder staan alle edities gearchiveerd.
Editie #9
NOVEMBER 2022
Hoofdzaak Werk Journaal 3
Landelijke top van project Hoofdzaak } Werk maakt de balans op
In het derde Hoofdzaak Werk Journaal zijn programmamanager Jan Markerink en programmacoördinator Cris Bergmans -beiden sinds enkele maanden verbonden aan het project Hoofdzaak } Werk- te gast om de doelen en resultaten van Hoofdzaak } Werk op een rijtje te zetten.
Waar bij de aftrap van het project eind 2017 de focus lag op het opzetten van samenwerkingsverbanden tussen professionals van de ggz en de diensten werk & inkomen, zijn diezelfde professionals momenteel vooral bezig met het opschalen van het aantal re-integratietrajecten die mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam naar betaald werk leiden. In dit Hoofdzaak } Werk Journaal spreken Markerink en Bergmans -als aanvoerders verantwoordelijk voor de landelijke aansturing van de 35 arbeidsmarktregio’s- over de financiering, monitoring en borging van deze trajecten. Hoe staan de verschillende arbeidsmarktregio’s ervoor, welke resultaten zijn er inmiddels behaald, waar liggen de knelpunten en wat is nodig om die op te lossen? Wat goed werkt is gedeelde projectleiding en verantwoordelijkheid, het aanhaken van Werkgeversservicepunten en ervaringsdeskundigen. Tot nu toe is het niet operationeel zijn van de IPS-regeling vanuit de overheid een rem op het traject, maar de langverwachte ‘subsidieregeling IPS-trajecten voor de gemeentelijke doelgroep’ gaat naar verwachting tussen 15 februari en uiterlijk 1 maart 2023 van start. “Dat zal een positieve impuls betekenen voor dit programma,” aldus Cris Bergmans.
Dat het hebben van (betaald) werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid belangrijk is voor hun herstel, is inmiddels gemeengoed. En aan de stelling dat het voor werkzoekenden uit deze doelgroep belangrijk is dat er tijdens de behandeling al actie wordt ondernomen om weer terug te keren in het arbeidsproces, wordt ook niet meer getwijfeld. In dit journaal zijn twee reportages opgenomen waarin te zien is hoe en waarom werk wérkt.
Twan van Hannen raakt door privéomstandigheden in een depressie, die uitmondt in een burn-out. Hij raakt zijn baan kwijt en zit twee jaar thuis. Via de ggz-zorg die hij ontvangt, komt hij in aanmerking voor een IPS-traject. Bij Rema Kunststoftechniek krijgt hij de kans om opnieuw aan de slag te gaan, waardoor hij stukje bij beetje zijn leven weer op de rit krijgt.
Ook Björn Bouwmans komt, nadat hij een half jaar moedeloos thuis met een burn-out op de bank heeft doorgebracht, via zijn behandelaar in contact met een nieuwe werkgever. Betonbedrijf Mebin biedt Björn de kans om zijn chauffeursdiploma te halen om daarna op één van de vrachtwagens te gaan rijden. De rest is geschiedenis.
Editie #8
OKTOBER 2022
Destigmatisering
Oordeelvrij zijn over mensen met een psychische kwetsbaarheid
Dat psychische klachten van grote invloed kunnen zijn bij het vinden van (betaald) werk, is geen nieuws. Dat 70% van mensen met een psychische kwetsbaarheid stigma ervaart en daardoor activiteiten -waaronder werk!- staakt, is minder bekend. Het gaat om stigmatisering door de directe omgeving, maar ook door de ggz-professional, de begeleider vanuit de uitkeringsinstantie (zoals UWV of gemeente) of door de werkgever. Hoewel vaak onbedoeld, kan stigmatisering leiden tot verlies van motivatie, geloof of zelfvertrouwen bij de toeleiding naar een baan. En als het sollicitatietraject is ingezet of wanneer de werkzoekende is aangenomen, dient de volgende vraag zich aan: Vertel ik het mijn werkgever en nieuwe collega’s? Openheid op de werkvloer over psychische kwetsbaarheid is en blijft een moeilijke kwestie. In deze editie vertelt Sterk door Werk ambassadeur Stefan Groothuis wat zijn afwegingen hierover waren toen hij startte bij zijn nieuwe werkgever.
Tips & Tools Destigmatisering; “Stigmaar niet!”
Over het uitbannen van stigma hebben ervaringsdeskundigen Thomas Pruijsen (MIND) en Nathalie Borgers afgelopen maand een bijeenkomst voor professionals gehost met als thema destigmatisering. In de zaal zitten ggz-medewerkers, jobcoaches, klantmanagers, verzekeringsartsen, arbeidsdeskundigen, accountmanagers en projectleiders van UWV en gemeenten. In de reportage een verslag van de ochtend, waarin het de deelnemers duidelijk wordt dat het stigmatiseren van mensen met een psychische kwetsbaarheid vaker voorkomt dan algemeen aangenomen werd. Zelfs binnen hun eigen beroepsgroepen. Dat heeft te maken met de inrichting van ons zorgsysteem dat ‘labeling’ van mensen in de hand werkt. Maar ook met onzorgvuldig taalgebruik en ‘blinde vlekken’. Aan Thomas en Nathalie de taak om de professionals handvatten aan te reiken zodat zij hulp aan en ondersteuning van cliënten in hun toeleiding naar werk kunnen bieden, zonder daarbij te stigmatiseren.
Sterk door Werk Ambassadeur Stefan Groothuis over openheid op de werkvloer
Voormalig wereld-en Olympisch schaatskampioen Stefan Groothuis werkt alweer een aantal jaren in de bouwsector. In februari dit jaar is hij begonnen als werkvoorbereider bij een gerenomeerd bouwbedrijf. Hoewel hij daar een vliegende start kende, staken mentale kwetsbaarheden na een aantal maanden de kop op. Zijn fanatieke streven binnen no time als volleerd werknemer volledig mee te kunnen draaien in het bedrijf, brachten hem dichtbij de afgrond die hij kende uit het verleden. Ambitie als veroorzaker van uitval. Zover kwam het deze keer niet; Stefan bleef aan het werk, dat wilde hij boven alles. Al was het maar, omdat hij tijdens zijn sollicitatie zijn mentale gezondheid niet aan de orde had gebracht. Over zijn afwegingen daarover, en zijn bevindingen daarna, leest u in dit artikel.
Editie #7
SEPTEMBER 2022
Suïcide Preventie
Roman ‘Mistig’ maakt suïcidale gedachten onder jongeren bespreekbaar
Op zaterdag 10 september is het Wereld Suïcide Preventie Dag. Wereldwijd overlijdt iedere veertig seconden iemand door zelfdoding. Alleen al in Nederland zijn dat vijf mensen per dag, en het afgelopen jaar is het aantal onder jongvolwassenen tot dertig jaar met vijftien procent gestegen. Deze editie staat volledig in het teken van het bespreekbaar maken van suïcidale gedachten onder jongeren. En dat doen we met het autobiografische boek ‘Mistig’ van Morgan-Mae Bibo. In deze debuurtoman probeert hoofdpersoon Kim haar leven op de rails te krijgen na een suïcidepoging. Een aangrijpend verhaal waarin de moed verloren, maar ook weer opgepakt wordt.
Schrijfster Morgan-Mae Bibo
Vanaf haar 15e jaar kreeg Morgan-Mae zelf te maken met psychische problemen en suïcidale gedachten, en voelde zich daarmee heel eenzaam. Met haar autobiografische debuut wil zij het gesprek hierover aangaan. Niet alleen met jongeren zelf, maar ook met ouders, docenten en behandelaars. ‘Mistig’ is een toegankelijke roman waarin de schrijfster in heldere en humorvolle taal de maalstroom beschrijft waarin de hoofdpersoon terecht komt nadat zij wakker is geworden op de medisch-psychische afdeling van het ziekenhuis. Het doel is, om het thema herkenbaar én bespreekbaar te maken, zodat jongeren mensen in hun omgeving in vertrouwen durven nemen en gaan praten over hun negatieve gedachten.
Psychiater Floortje Scheepers
Hoogleraar innovatie in de ggz en psychiater in het UMC Utrecht Floortje Scheepers beklemtoont dat in het bespreekbaar maken van de psychische problemen, de sleutel ligt voor herstel van jongeren. Met leeftijdsgenoten, familie, vrienden, leraren. “De druk in de samenleving neemt toe, zeker op jongeren. Jongeren kunnen en mogen tegenwoordig niet mislukken”. Mede ten gevolge van de sociale media leven jongeren onder een vergrootglas, wat faalangst, eenzaamheid en depressie in de hand kan werken. Want wat als je leven niet ‘perfect’ is? Scheepers pleit ervoor dat wij – als samenleving- de verantwoordelijkheid nemen om jongeren op te voeden, te onderwijzen en te ondersteunen om met mentale ontregelingen om te kunnen gaan. En dat begint met het openen van het gesprek.
Het boek Mistig van Morgan-Mae Bibo wordt uitgegeven door Sterk door Werk omdat Sterk door Werk een mentaal veerkrachtige inclusieve samenleving nastreeft. Het gesprek aan gaan over psychische gezondheid is zeker voor jongeren belangrijk en heeft een essentiële preventieve werking. Via haar boek Mistig zal Morgan-Mae het komende jaar met jongeren in gesprek gaan.
Editie #6
JULI 2022
Hoofdzaak Werk-Journaal 2
Hoe kan Hoofdzaak } Werk profiteren van krappe arbeidsmarkt?
In het tweede Hoofdzaak Werk-Journaal is het laatste nieuws uit de regio te zien over dit landelijke project van Sterk door Werk dat als doel heeft meer kansen op de arbeidsmarkt te creëren voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Dat werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid een belangrijke bijdrage kan leveren aan het herstel, is allang geen geheim meer. Ervaringen, wetenschappelijke onderzoeken en feiten genoeg vanuit de doelgroep zelf, de zorginstellingen, gemeenten en UWV om dat te onderschrijven. Maar ook bij werkgevers groeit dit besef gestaag. Steeds meer bedrijven vinden het daarom van belang om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. Naast de maatschappelijke verantwoordelijkheid, zorgt ook de krapte op de arbeidsmarkt ervoor dat bedrijven hard op zoek zijn naar personeel. Betekenen al die openstaande vacatures dan ook meer kansen op een baan voor mensen met een psychische kwetsbaarheid? Of is dat te kort door de bocht?
Kristel Kepers van arbeidsmarkt Midden-Brabant in de studio
In dit Hoofdzaak Werk-Journaal is Kristel Kepers te gast in de studio. Zij is vanuit de gemeente Tilburg procesregisseur Hoofdzaak } Werk en werkt als Senior Adviseur in de werkgeversdienstverlening. Dat laatste doet zij bij UWV en in die hoedanigheid is zij ook verbonden aan het WerkgeversServicepunt. Kristel legt uit dat in deze tijd van arbeidskrapte ‘even snel een paar extra handjes regelen’ absoluut niet het uitgangspunt kan zijn voor bedrijven om mensen met een psychische kwetsbaarheid in dienst te nemen. “Een goed matchingsproces is essentieel om de plaatsing van een werkzoekende succesvol te maken.” Ze vertelt hoe de matchingsprocedure in haar regio verloopt, wat het WerkgeversServicepunt kan doen om bedrijven daarin te ondersteunen en waar oplossingen gevonden zijn in Midden-Brabant om de remmende werking van de wet AVG bij de matching van werkzoekende en werkgever te omzeilen.
Reportages bij werkgever Portaal
Een mooi voorbeeld van een werkgever die inclusiviteit en diversiteit van het personeelsbestand hoog in het vaandel heeft staan, is Marscha Ammerlaan, adviseur Human Resource Development bij woningcorporatie Portaal. Bij Portaal worden alle recepties van de kantoren bemenst door mensen met een psychische kwetsbaarheid. Dat ervoor is gekozen dat dé gezichten van het bedrijf werknemers zijn uit deze doelgroep, is onder andere aan Marscha te danken. En aan de inclusieve mindset die in alle gelederen van het bedrijf (van bestuurder tot de koffiedame) terug te vinden is.
Editie #5
JUNI 2022
Krapte op de arbeidsmarkt? Focus op kwaliteiten en talenten van potentiële werknemers
Op dit moment is de krapte op de arbeidsmarkt het meest besproken onderwerp in ons land. En er lijkt op korte termijn geen oplossing te komen. Want hoe kom je aan goede medewerkers? De afgelopen weken wordt op luchthaven Schiphol de huidige krapte op de arbeidsmarkt pijnlijk duidelijk blootgelegd: lange rijen wachtende mensen in en zelfs buiten Schiphol omdat er te weinig grondpersoneel beschikbaar is. Passagiers missen hun vlucht en raken gefrustreerd.
Maar er zijn wel degelijk veel mensen die willen werken, alleen kunnen ze de juiste plek niet vinden. Of ze durven niet te zoeken omdat ze bang zijn weinig te kunnen bieden. Dit komt omdat ze zich soms mentaal niet helemaal top voelen en bijvoorbeeld wat langer moeten wennen aan de nieuwe werkplek.
Als digital marketeer werken met een psychische kwetsbaarheid? Ja, dat kan prima!
Sandra Polman is hier een goed voorbeeld van. Door haar psychische kwetsbaarheid is ze lang onzeker geweest over wat ze een werkgever te bieden heeft. “Eigenlijk heeft iedereen wel een kwetsbaarheid, alleen zit die bij mij op het psychische vlak”.
“Wanneer je uitgaat van iemands kwaliteiten en talenten in plaats van in bestaande functies te denken, heb je als werkgever meer kansen om nieuwe werknemers te vinden”, aldus Leendert Bos, leidinggevende van Sandra. Er zijn dus wél kansen om mensen met een psychische kwetsbaarheid aan het werk te krijgen en zo met elkaar de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken.
Hoe je mensen met een psychische kwetsbaarheid in kan zetten op de arbeidsmarkt lees je hier in het openhartige gesprek met Sandra Polman en Leendert Bos.
De cijfers liegen er niet om…
Er zijn meer banen dan werklozen. Het aantal vacatures in het eerste kwartaal van dit jaar is maar liefst 451 duizend tegenover 338 duizend werklozen. Per 100 werklozen zijn er 133 vacatures beschikbaar. Sinds het CBS deze cijfers meet, is het niet eerder voorgekomen dat het aantal openstaande vacatures het aantal banen overtreft.
Je zou denken dat dit kansen biedt voor mensen met een psychische kwetsbaarheid die wel willen werken. Het ‘onbenutte arbeidspotentieel’ telt ruim een miljoen mensen. Een deel hiervan heeft vaak een Wajong of WIA-uitkering. En dat terwijl deze groep nu of in de toekomst wel weer wil en kan gaan werken.
De Algemene Werkgevers Vereniging Nederland (AWVN) is vier jaar geleden begonnen om het thema psychische kwetsbaarheid binnen de organisatie en bij werkgevers op de agenda te zetten. Steven Hubeek: “De aanleiding was dat we ons verbaasden en het ons ook pijn deed dat mensen vanuit de ggz zo’n vreselijk slechte kans maken om terug te keren op de arbeidsmarkt. En dat terwijl het natuurlijk qua motivatie en talenten niet zo is dat mensen dat allemaal zomaar ineens kwijt zijn na een traject bij de ggz.”
Met Steven Hubeek, adviseur inclusieve arbeidsmarkt van de Algemene Werkgevers Vereniging Nederland (AWVN) spreken we over wat AWVN hieraan kan bijdragen.
De AWVN/Normaalste zaak doet veel om werkgevers enthousiast te maken voor het aannemen van mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Zo is er op 20 juni een inspiratiesessie. Deze sessie wordt door Olympisch kampioen schaatsen en Sterk door Werk-ambassadeur Stefan Groothuis gegeven. Hij is zelf ervaringsdeskundige en begrijpt als geen ander hoe een psychische kwetsbaarheid je leven beheerst. Stefan Groothuis roept Leidinggevenden, managers en HR-medewerkers om deel te nemen aan zijn workshop op 20 juni!
Editie #4
MEI 2022
Werkgeluk Goed voor welzijn, inclusiviteit én targets
Deze editie van Sterk door Werk staat geheel in het teken van werkgeluk. Kort samengevat betekent werkgeluk: fluitend naar je werk gaan, maar ook fluitend thuiskomen, zodat je nog energie over hebt voor je privéleven. Hoe je dat bereikt, legt werkgeluk-expert Gea Peper van HappinessBureau in de videoserie De Blik van… uit. En wat het oplevert? Een hele waslijst: vitalere, gezondere werknemers, die creatiever, productiever en innovatiever zijn. Maar ook beter bestand zijn tegen tegenslagen, conflicten beter kunnen oplossen en beter herstellen van werkbelasting. Organisaties die aandacht besteden aan gelukkig werken, rapporteren minder personeelsverloop, lagere zorgkosten, minder fouten en ongevallen, meer efficiëntie, grotere aandeelhouderswaarde en sneller herstel na ongunstige gebeurtenissen. En ten slotte: ‘gelukkige organisaties’ hebben loyalere klanten en groeien sneller dankzij mond-tot-mondreclame. Gelukkiger zijn op je werk heeft ook een preventieve werking horen we van Gea in het video-interview. Jaarlijks telt Nederland 9,4 miljoen verzuimdagen als gevolg van stress, kosten daarvoor zijn 3,2 miljard euro. Welke werkgeluk-tips geeft Gea om uitval van werknemers te voorkomen? En we stellen Gea de vraag welke oplossende rol speelt werkgeluk op de krappe arbeidsmarkt?
Verder zien we in de serie wat werkgeluk commercieel directeur Ellen de Boer van Multifood oplevert. Volgens De Boer is zorgen voor werkgeluk van je medewerkers een must. Natuurlijk kost het geld, maar het levert veel meer op, legt zij uit.
Myrthe van Til vertelt hoe zij werkgeluk na haar burn-out inzet om mentaal gezond te blijven. “Werkgeluk is voor mij echt het hebben van flexibiliteit zodat ik mijn werk zo optimaal mogelijk kan combineren met mijn gezinsleven. Ik ben heel blij dat ik weet wat werkgeluk is en dat ik gedreven ben om met heel veel passie mijn werk te doen.”
Werkgeluk is volgens re-integratiecoach Brigitte Lange van BuroBras voor mensen met een psychische kwetsbaarheid niet anders dan voor wie dan ook. Brigitte heeft als re-integratiecoach veel mensen met een psychische kwetsbaarheid succesvol naar een duurzame baan begeleid en weet goed wat mensen nodig hebben om gelukkig te worden en blijven op een werkplek. In de begeleiding naar werk focussen re-integratiecoaches zich op wat iemand nodig heeft, welke waardes belangrijk voor iemand zijn en waar iemands talenten liggen en of deze waardes matchen met de toekomstige werkgever. Dat zijn precies de onderdelen die voor werkgeluk zorgen. Zonder het expliciet te benoemen, speelt werkgeluk dus een belangrijke rol in deze re-integratie trajecten. Omdat werkgeluk voor iedereen belangrijk is, gingen we de straat op om te vragen wat werkgeluk betekent, hoe je het bereikt en of het luxe is of noodzaak.
Tot slot vertelt Gea in een verdiepend interview hoe je werkgeluk kunt meten en vergroten. Meer focussen op welzijn en minder op het behalen van targets, zorgt voor werkgeluk, maar vergroot ook de baankansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en dus ook voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Workshop Stefan Groothuis
Sterk door Werk-ambassadeur Stefan Groothuis roept werkgevers op om deel te nemen aan zijn workshop op 20 juni! Op dit moment staan nog ruim 75.000 mensen met psychische kwetsbaarheden langs de zijlijn. Zij willen én kunnen werken, maar komen toch moeilijk aan een baan. En dat terwijl 9 op de 10 werkgevers aangeeft personeelstekorten te ervaren, waarvan ze verwachten dat ze het komende jaar eerder zullen toenemen dan verminderen. Verbreed samen met ons je blik op het werven van nieuwe medewerkers!
Hoe? Door aan te sluiten bij de inspiratiesessie die Sterk door Werk-partner AWVN en De Normaalste Zaak op 20 juni organiseren. Laat je inspireren door het verhaal van Stefan en anderen, verken wat er mogelijk is binnen jóuw organisatie en hoe je hier als werkgever in ondersteund kan worden.
Editie #3
APRIL 2022
Een speciale Hoofdzaak } Werk editie; het laatste nieuws over baankansen in de regio
Ondanks de huidige krapte op de arbeidsmarkt blijkt uit onderzoek dat werkzoekenden met een psychische kwetsbaarheid tot zeven keer moeilijker aan een baan komen. En dat is voor zowel de werkzoekende als de werkgever die op zoek is naar gemotiveerd personeel een gemiste kans. Want uit onderzoek blijkt ook dat wanneer mensen met een psychische kwetsbaarheid wel succesvol een baan vinden en behouden dat veel oplevert: een gelukkiger leven voor de persoon zelf, maar ook minder kosten voor zorg- en uitkeringsinstanties. Een win-win situatie dus en reden te meer voor de 35 arbeidsmarktregio’s in ons land om aan de slag te gaan met het project Hoofdzaak } Werk van het convenant Sterk door Werk om zo meer baankansen te creëren voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Concreet doel is om per regio 100 begeleidingstrajecten te realiseren waarbij zowel de kandidaat als de werkgever passende begeleiding en ondersteuning krijgt om deze werknemers aan te nemen en aan het werk te houden. Een goede samenwerking tussen ggz en de sociale domeinen Werk & Inkomen is hierbij essentieel; deze instanties werken met dezelfde kandidaten en het werk grijpt als het ware in elkaar. Nog niet in elke arbeidsmarktregio is deze samenwerking al van de grond gekomen en om te kunnen leren van de verschillende ervaringen in de arbeidsmarktregio’s, bundelen we de opgedane kennis in het spiksplinternieuwe Hoofdzaak Werk-Journaal! We hebben gasten in de studio en filmpjes vanuit de verschillende arbeidsmarktregio’s waarmee we iedereen die bij dit project betrokken is, willen informeren en vooral enthousiasmeren!
Hoofdzaak Werk-Journaal
In het eerste Hoofdzaak Werk-Journaal is Maureen Oude Oosterik te gast in de studio. Maureen is procesregisseur van arbeidsmarktregio Twente en werkt sinds 2018 mee om de samenwerking tussen ggz en Werk & Inkomen vorm te geven. Inmiddels is deze regio binnen het project Hoofdzaak } Werk een Champions League-regio. Dit houdt in dat hier intensief wordt samengewerkt door de verschillende betrokken instanties en dat meer en meer mensen met een psychische kwetsbaarheid onder begeleiding een fijne baan vinden. “De eerste resultaten zijn heel mooi, maar goede onderlinge werkafspraken over wie doet wat zijn hard nodig,” aldus Maureen. In deze speciale Hoofdzaak } Werk- editie deelt Maureen de ervaringen en geleerde lessen uit de regio Twente. Haar verhaal wordt geïllustreerd door diverse filmpjes uit allerlei arbeidsmarktregio’s. In een los interview gaat Maureen nog wat dieper in op de samenwerking in Twente. Lees haar tips hier.
Van opleiding naar werkvloer. Wat werkt?
Het aantal jongvolwassenen met een psychische kwetsbaarheid dat doorstroomt naar mbo-niveau 4 en naar het hoger onderwijs is de afgelopen vijftien jaar sterk gestegen. De participatie van deze jongeren op de arbeidsmarkt blijft echter achter. “Kenmerkend voor deze groep jongvolwassenen is dat ze ondanks een gedegen startkwalificatie een zeer moeizame transitie naar de arbeidsmarkt kennen”, aldus de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. En dan zijn jongvolwassenen met een psychische kwetsbaarheid die beschikken over een diploma op mbo-niveau 1, 2 of 3, of jongeren zonder startkwalificatie nog niet meegeteld.
Waarom verloopt de overgang van opleiding naar de werkvloer voor jongeren met een psychische kwetsbaarheid vaak zo moeizaam?
MIND Young
Bij Convenantpartner MIND is de entree op de arbeidsmarkt van jonge werkzoekenden een regelmatig onderwerp van gesprek en wordt er steeds gekeken hoe MIND de jongeren hierin kan bijstaan. Sinds een aantal jaar kunnen kwetsbare jongeren solliciteren naar een betaalde werkervaringsplek bij de MIND Academy en de MIND Young Studio. Sander Slootmaker, manager partnership en zakelijke markt van MIND, zegt hierover: “Op deze manier bieden wij de jongeren een tijdelijke en veilige werkplek om de eerste meters op werkgebied op te pakken”.
Romy Migo heeft een jaar gewerkt bij MIND Young Studio voordat zij binnen de organisatie MIND een vaste betaalde aanstelling kreeg. Als, aanjager jongerenparticipatie en ervaringsdeskundige weet ze als geen ander wat de struikelblokken zijn in de transitie van diploma naar baan, maar ook wat kwetsbare jongeren zelf kunnen doen om die struikelblokken te omzeilen. Lees de do’s en don’ts voor jonge werknemers en voor werkgevers in het artikel.
Jong Ongekend Talent
Daarnaast keren we in deze editie terug naar onze Jong Ongekend Talent-jongeren Fleur en Morgan-Mae. Precies een jaar geleden hebben we kennis gemaakt met deze jonge vrouwen in onze JOT-documentaireserie. In de vierde aflevering zien we de vorderingen in hun zoektocht naar werk; zowel Morgan als Fleur zijn actief aan het solliciteren.
Editie #1
JANUARI 2022
Handvatten om te blijven werken met psychische klachten
Wanneer je als leidinggevende ziet dat het niet goed gaat met een medewerker, is het vaak lastig om dat bespreekbaar te maken. Terwijl uit groeiende literatuur blijkt dat je als werkgever in een vroeg stadium een cruciale rol kunt spelen in het voorkomen van uitval van werknemers met (milde) psychische klachten. Maar hoe? Veel leidinggevenden en werkgevers willen wel, maar weten niet goed wat ze moeten doen om medewerkers te ondersteunen. De onlangs uitgekomen handreiking ‘Blijven werken bij psychische klachten’ van het onderzoeksproject De Mentaal Gezonde Zaak van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, biedt werkgevers en leidinggevenden een helpende hand.
Vijf praktische handvatten om met een werknemer met mentale klachten het gesprek aan te gaan en samen te kijken wat nodig is om aan het werk te blijven. Zeker wanneer de leidinggevende hierbij geholpen wordt door een arbeidsdeskundige, zijn de resultaten voor zowel de leidinggevende als de medewerker zeer positief. Voor de werknemer betekent het behoud van werk, structuur, zingeving en sociale contacten. Dus liever tijdelijk ander werk of minder werk dan geen werk. En voor een werkgever scheelt het hoge verzuimkosten als een werknemer aan het werk blijft.
In deze editie een voorbeeld van een organisatie waar de handreiking onder begeleiding van een arbeidsdeskundige met succes is ingezet. Want wat moet je doen en laten om werknemers met mentale problemen te ondersteunen en aan het werk te houden? En wat levert dat op?
In het tweede interview vertelt onderzoeker Suzanne van Hees van de HAN alles wat je als werkgever en leidinggevende wilt weten over deze handreiking. Ga voor haar tips, de handreiking en meer naar het artikel. Want wat kan jij als werkgever doen om medewerkers gezond in het zadel te houden? Uiteindelijk wil toch iedere werkgever ziekteverzuim en hoge kosten voorkomen en daarnaast optimaal gebruik maken van de talenten en vermogens van de medewerkers.
Editie #10
DECEMBER 2021
Werk als onderdeel van ggz-behandeling werkt!
Op het congres Sterk door Werk op 4 november 2021 maakte Ruth Peetoom, voorzitter van de Nederlandse ggz zich er hard voor dat werk in elke ggz-intake aan de orde moet komen. Gebeurt dat dan niet op grote schaal, vroegen wij ons af? En wat blijkt: Bij ongeveer 50% van de ggz-instellingen wordt werk (nog) niet meegenomen in het behandelplan, zo stelt de Nederlandse ggz. En dat is een gemiste kans, want het is inmiddels alom bewezen dat het hebben van werk een belangrijke bijdrage kan leveren aan het herstel van mensen met psychische problemen.
Reken maar uit: Mensen met een uitkering maken over het algemeen meer gebruik van geestelijke zorg. De zorgkosten liggen gemiddeld 9 keer hoger dan voor mensen die werk hebben. Zij zijn zelfs verantwoordelijk voor 60% van de kosten die gemaakt worden in de geestelijke gezondheidzorg. En nu komt het mooie: wanneer iemand vanuit een uitkering weer gaat werken, nemen de zorgkosten over het algemeen met 45% af. Mensen voelen zich dus mentaal gezonder en doen minder een beroep op de zorg. En eenmaal aan het werk, verlaat 95% van de mensen de uitkering. Het hebben van werk leidt dus tot minder psychische problemen, lagere uitkeringskosten EN de zorgkosten nemen aanzienlijk af!
Hoe kan het dan dat de weg (terug) naar werk niet standaard meegenomen wordt in het behandelplan? Tijdsgebrek speelt hierbij een rol. Behandelaars hebben slechts een uur voor een intakegesprek. Maar er zijn meer redenen: de focus ligt nog te veel op de behandeling en de klachten en niet op wat mensen wel kunnen. De angst dat mensen van werk minder stabiel kunnen worden speelt soms ook een rol. En werk als onderdeel van het behandelplan wordt bij ggz-instellingen nog te weinig opgenomen in hun visie/missie en in het beleid. Dat is belangrijk want dan kan het zich doorvertalen naar operationeel niveau.
In deze editie een voorbeeld van een ggz-instelling waar werk als herstelmiddel al jaren onderdeel uitmaakt van het beleid. Want hoe werkt dat dan precies in de praktijk? Wat moet je als instelling doen om mensen de kans op herstel via werk aan te bieden?
Interview praktijk zorginstelling Antes
In een interview leggen arbeidsspecialist en herstelcoach Laura van Voorst en ambulant psychiatrisch verpleegkundige Martin Hoes van zorginstelling Antes, (onderdeel van de Parnassia Groep) heel praktisch uit hoe het bij hen werkt. Specialistische begeleiding is key voor het slagen, maar goede samenwerking tussen de specialisten, het nemen van mini-stapjes en het hebben van een lange adem zijn ook cruciaal.
Denison Mendes Lopez is bij Antes onder behandeling en heeft tijdens zijn behandeling gebruik mogen maken van de weg naar werk. En met succes want inmiddels werkt hij met veel plezier bij het depot van DHL en is zijn zorgbehoefte afgeschaald. In zijn interview legt hij uit wat hij nodig had om daar te komen.
HET CONGRES TERUGKIJKEN
Deze editie is een terugblik op het congres Sterk door Werk op 4 november 2021!
Dagvoorzitter Pearl Hartgers en co-host Thomas Pruijsen presenteerden vanuit de Amsterdamse Beurs van Berlage een gevarieerd programma aan een groot aantal congresdeelnemers, bestaande uit professionals, werkgevers, bestuurders, werknemers en onderzoekers. Centrale vragen die gedurende de dag beantwoord zouden moeten worden: Hoe is het gesteld met de mentale gezondheid op de werkvloer, wat is de rol van het convenant hierin en welke bijdrage kunnen alle betrokkenen hierin leveren?
In studio 1903 ontvingen Pearl en Thomas verschillende tafelgasten, te beginnen met bestuurders van een aantal convenantspartijen. Guus van Weelden van UWV, Erik Dannenberg van Divosa, Titia Feldmann van MIND en Dirk-Jan van den Berg van ZN wisselden van gedachten over de vraag waarom de verlenging van het convenant belangrijk is en hoe die concreet ingevuld gaat worden om meer mensen met een psychische kwetsbaarheid naar werk toe te leiden. Vanuit de tafelgasten en AWVN-bestuurder Raymond Puts kwamen vragen die tijdens het volgende tafelgesprek met staatssecretaris Dennis Wiersma van SZW aan de orde kwamen. Want voor een succesvolle opvolging van het eerste convenant, is politiek commitment en financiële continuïteit nodig.
Staatssecretaris Wiersma ging hier uitvoerig op in, en kreeg tien minuten later de kans om het Haagse beleid naast de praktijk te leggen door in gesprek te gaan met de aangeschoven tafelgenoten; Evelien Brouwers, bijzonder hoogleraar Psychische Gezondheid en Duurzame Inzetbaarheid in Arbeid, werknemer Rochae, werkgever Marlon Muller en IPS-trajectbegeleider Merel van Maanen. Zij spraken over de vraag of de voornemens vanuit Den Haag overeen komen met wat in het werkveld nodig is, en dat leverde genoeg stof tot nadenken op.
Ook aan inspirerende sprekers, optredens en films ontbrak het niet. Danielle Braun hield een vlammend betoog over cultuurveranderingen die nodig zijn om iedereen de kans te bieden mee te doen op de werkvloer. Cabaretier Marjolijn van Kooten stelde haar eigen psychische kwetsbaarheid centraal in haar show en in een korte documentaire vertelde Stefan Groothuis hoe het hoogst haalbare kan leiden tot het diepste dal.
In het laatste talkshowdeel ontvingen Pearl en Thomas Morgan-Mae en Fleur, twee jonge vrouwen met een mentale kwetsbaarheid die de afgelopen maanden op zoek zijn gegaan naar een (passende) baan.
Editie #8
OKTOBER 2021
ARBEIDSKRAPTE: Kans of desillusie?
Momenteel zijn er in Nederland 307.000 vacatures die niet kunnen worden ingevuld door de werkgevers; in de zorg, het onderwijs, de bouw en de horeca heeft het personeelstekort inmiddels problematische vormen aangenomen. Steeds meer sectoren krijgen te maken met een krapte op de arbeidsmarkt, maar een oplossing lijkt niet direct voorhanden. Of toch?
Job Cohen, voorzitter van Cedris, de vereniging voor een inclusieve arbeidsmarkt, zegt: “Er is geen tijd te verliezen. De forse toename van het aantal vacatures vraagt urgent om maatregelen om meer mensen met een arbeidsbeperking naar werk te begeleiden.”
Van de 240.000 mensen met ernstige psychische problemen in de beroepsbevolking, hebben er 38.400 een reguliere baan, werken er 9.600 in een beschut-werk-omgeving en willen 55.700 mensen zonder baan graag werken. Bijna 56.000 potentiële arbeidskrachten die – met de juiste begeleiding – het personeelstekort zouden kunnen verkleinen. De vraag: ‘Biedt de huidige krapte op de arbeidsmarkt kansen voor werkzoekenden met een psychische kwetsbaarheid?’ dringt zich op.
In deze editie legt Gemma van Ruitenbeek van het Centrum voor Inclusieve Arbeidsorganisatie uit hoe het komt dat steeds meer mensen buiten het arbeidsproces vallen. “Werk wordt steeds complexer en er worden alsmaar hogere functie-eisen gesteld. Niet alleen in technisch, maar ook in sociaal opzicht.” Van de automonteur wordt verwacht dat hij zelf contact met de klant onderhoudt, van de verpleegkundige dat zij kennis heeft van alle apparatuur rondom het bed van de patiënt. Op deze manier vallen steeds meer werkzoekenden, ook mensen met een psychische kwetsbaarheid, buiten de boot. Terwijl een flexibele werkgever die de oplossing zoekt binnen het anders organiseren van werk (het ‘opdelen’ van een enkele functie in deelfuncties, het invoeren van deeltijdwerken, het ontwikkelen van instap-en ontwikkelbanen, het organiseren van training ‘on the job’), veel inclusiever te werk gaat.
Haprotech, het bedrijf waarvan Diane Schoorl algemeen directeur is, bewandelt het pad van de inclusiviteit al bijna 25 jaar, al was die term toentertijd bepaald nog niet gangbaar. Diane daarover: “Wij zijn ontstaan omdat er grote behoefte was in de metaalbranche aan goed opgeleide vakmensen. Dus gingen wij werkzoekenden -zonder aanziens des persoons- opleiden.” Het was een kwestie van vraag en aanbod: “En als het fysiek mogelijk was en de deelnemer was gemotiveerd, was hij welkom.” Bij Haprotech zitten er op jaarbasis inmiddels tussen de 30 en 40 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in een leerwerktraject. “En dat kunnen statushouders zijn, mensen die gedetineerd hebben gezeten of een psychische kwetsbaarheid hebben. Maar al die labels vinden wij eigenlijk niet zo interessant.; iedereen heeft wel wat, toch?”
Editie #7
SEPTEMBER 2021
PREVENTIE: Hoe voorkom je uitval op de werkvloer door mentale klachten?
Burn-out, depressie, angst of een ander mentaal probleem: 43 procent van de Nederlanders heeft er ooit in zijn of haar leven mee te maken. Van de Nederlandse beroepsbevolking heeft 1 op de 6 burn-out klachten (1,3 miljoen mensen) én als we zo doorgaan staat in 2030 de teller op 1 op de 4.
Hoe ga je als werkgever of leidinggevende om met medewerkers met mentale klachten? En wat kan je bijdragen om mensen gezond aan het werk te houden? Werkgevers vinden dit over het algemeen lastig. Dat is voor een deel verlegenheid om te handelen. Uit onderzoek van bijzonder hoogleraar Evelien Brouwers van Tilburg University blijkt dat bijna 40 procent van de leidinggevenden niet te weten hoe ze een werknemer met psychische gezondheidsklachten zouden moeten helpen. Een vijfde deel zegt daarnaast niet te weten hoe ze met iemand met psychische gezondheidsklachten om moeten gaan.
In deze editie vertellen leidinggevenden Yannick Diederen van ICT-adviesbureau Conclusion Zuyd uit Heerlen en Sjoerd Wiersma van UWV in Rotterdam wat zij doen om de werkvloer mentaal gezond te houden voor iedereen. En openheid speelt daar een hele belangrijke rol in! Ze komen met hele praktische tips zoals:
Houdt contact met de medewerkers, weet wat er echt speelt bij mensen, neem het serieus en handel daar adequaat naar.
“Ik denk dat je als leidinggevende goed moet weten waar jij invloed op hebt en waar niet. Ik probeer niet met de oplossing voor de mentale problemen te komen, want dat moet iemand zelf doen, maar ik vraag wel wat ik kan wegnemen qua werk”, aldus Yannick Diederen in het interview.
Ook kan het managen van de werkbelasting verlichting geven.
Sjoerd Wiersma: “Ik ben ervan overtuigd dat overzicht op je werk hebben heel belangrijk is. Als je niet weet hoeveel je moet doen of wanneer het werk klaar is, word je daar gespannen van.”
In 2016 werkt Myrthe als docent in het speciaal onderwijs. Ze heeft een druk leven: drie dagen per week werken met een pittige groep kinderen in het autismespectrum, ze is bezig met een studie, sport drie keer per week en heeft thuis nog twee kinderen van 3,5 en 1,5 jaar oud.
Ze is moe, heel moe en geeft in de voorjaarvakantie van 2016 aan haar man aan dat ze zich slecht voelt en denkt dat ze misschien wel overspannen is. Ze probeert alle ballen in de lucht te houden, maar na de meivakantie gaat het echt niet meer en meldt ze zich ziek: het blijkt een burn-out. In het filmportret vertelt Myrthe over deze periode en hoe ze hieruit kwam en inmiddels heel gelukkig is met de balans die ze in haar privéleven en werk gevonden heeft.
REGELGEKTE: in het doolhof van de regels is een baan vér zoek
We hebben een doolhof aan regels en wetgeving in het sociaal domein gecreëerd in Nederland. Het is zo complex geworden dat bijna niemand het overzicht nog heeft en zonder hulp van een financieel specialist loop je compleet vast in dit doolhof. Wet- en regelgeving is zo ingewikkeld geworden doordat alles in elkaar grijpt: zorg, jeugd, wonen, uitkeringen en werk. Als je in het ene systeem iets wijzigt, heeft dat consequenties voor een ander systeem.
Uit het recente onderzoek ‘Als verrekenen een beperking is’ dat is gemaakt in opdracht van UWV wordt bijvoorbeeld pijnlijk duidelijk dat door die complexe wetgeving mensen financieel behoorlijk in de knel kunnen komen wanneer zij vanuit een bijstandsuitkering willen gaan werken. Op het moment dat je parttime gaat werken naast je uitkering, is de kans groot dat je er netto op achteruit gaat. Je zou denken dat werken loont, maar niets is minder waar. Wanneer door loon je inkomsten hoger worden, heeft dat invloed op andere inkomsten zoals zorg- en huurtoeslag. Uit een enquête onder 800 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt blijkt dat maar liefst 61% in de financiële problemen is gekomen toen zij vanuit een uitkering parttime gingen werken. En 92% krijgt stress van de financiële onzekerheid die werken vanuit een uitkering oplevert. Daarom zegt 1 op de 3 niet te willen gaan werken, maar te kiezen voor de zekerheid van de uitkering. Hoe zonde is dat! Werk is immers zoveel meer dan alleen geld verdienen. Het biedt zingeving, zorgt ervoor dat je onder de mensen komt en je hoort ergens bij. Maar nu zorgt het systeem alleen maar voor meer afstand tot de arbeidsmarkt. Om gek van te worden!
In De Blik van… geeft Erik Dannenberg, voorzitter van Divosa, zijn visie op de regelgekte in ons land. Waarom is de wet-en regelgeving in het sociaal domein zo complex? Hoe kan het dat 6 op de 10 mensen die vanuit een bijstandsuitkering parttime gaan werken er financieel op achteruit gaan? Dat werkgevers zich door een wirwar van regels moeten worstelen om iemand met een psychische kwetsbaarheid vanuit een uitkering aan te kunnen nemen en dat de overheid één van de grootste schuldeisers van ons land is geworden?
In de serie Jong Ongekend Talent, op weg naar werk volgen we jongeren in hun eerste stappen naar betaald werk. Voor jongeren met een psychische kwetsbaarheid kan het veroveren van een passende baan ingewikkeld zijn. In verschillende afleveringen zien we hoe Morgan-Mae en Fleur de komende maanden op zoek gaan naar hun plek op de arbeidsmarkt en hiermee hun leven opbouwen.
Editie #5
JUNI 2021
Nieuw convenant met meer kansen op werk
We hebben veel te vieren deze editie!
Stilletjes gaan we over van het convenant Samenwerken aan wat werkt! 2018-2021 naar het nieuwe convenant Sterk door Werk 2021-2024. Tijdens het congres op 4 november zullen we hier officieel bij stilstaan, maar met het nieuws dat het kabinet 18 miljoen uittrekt om de baankansen voor mensen met een psychische kwetsbaarheid te vergroten, maakt het nieuwe convenant al een vliegende start. En daarmee weet Sterk door Werk meteen z’n grootste speerpunt in de roos te schieten, want zorgen dat meer mensen kans maken op duurzaam werk, staat met stip boven aan de agenda.
Met deze 18 miljoen kunnen in het komende jaar 2.300 IPS-trajecten (Individuele Plaatsing en Steun) worden gestart. Deze landelijke opschaling van re-integratie voor mensen met psychische aandoeningen wordt vormgegeven in het nieuwe project van Sterk door Werk Hoofdzaak } Werk. Lees meer over deze banenkansen op Hoofdzaak } Werk.
Bij Individuele Plaatsing en Steun (IPS) staat werk als medicijn centraal. Door de ggz-behandeling en begeleiding naar werk te combineren, kunnen mensen met psychische kwetsbaarheid sneller de eerste stappen richting werk maken. IPS blijkt bij 44% van de deelnemers binnen 30 maanden tot betaald werk te leiden, terwijl die uitkomst bij andere methodieken 25% is.
Een gloednieuw convenant met grootse plannen en doelen op het to do-lijstje. Coördinator Miranda van Soest legt in een interview uit wat het convenant Sterk door Werk de komende 3 jaar te doen staat. We praten met haar over haar persoonlijke drive en het belang van werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Afgelopen zomer deelden de zorgverzekeraars hun gezamenlijke visie over de toekomst van de ggz: van behandelen en genezen, verschuift de focus naar werken aan een maatschappelijk herstel voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Met deze visie neemt branchevereniging Zorgverzekeraars Nederland (ZN) deel aan het convenant Sterk door Werk 2021-2024. Gerjan Prins legt uit wat dat op gaat leveren
Editie #4
MEI 2021
Samenwerken is net als leren fietsen, iedereen kan het, het kost alleen tijd
Van werken wordt vrijwel ieder mens gelukkiger, mentaal gezonder en het geeft zingeving aan het leven. Dat klinkt misschien zwaarwichtig, maar werk geeft gewoon een beetje richting aan je leven; je staat ervoor op, het zorgt voor contact met anderen, je doet iets nuttigs. En het vergroot je financiële draagkracht, zodat je na die harde werkdag lekker op zo’n heropend terrasje kan gaan zitten.
Maar wat als je kampt met een burn-out, last hebt van psychoses of een angststoornis? Dan is het hebben van werk niet van zelfsprekend. Sterker nog veel mensen met een psychische kwetsbaarheid staan vaak (lang) aan de zijlijn van de arbeidsmarkt. Terwijl een passende baan je herstel enorm kan bevorderen en dus juist belangrijk is. En je ondanks of misschien wel dankzij je psychische kwetsbaarheid ook een heleboel te bieden hebt.
Werkgever Paul Wymenga Wat een werkgever in de praktijk van deze samenwerking merkt, vragen we aan Paul Wymenga. Wymenga Diervoederstoffen is een familiebedrijf waar ze ondernemen vanuit de overtuiging dat je mensen die het wat moeilijker hebben in het leven, een handje helpt met het vinden van een baan. “De samenwerking in de regio wordt voor mij zichtbaar in de IPS-coach. Zij houdt alles bij elkaar. En heeft en houdt het overzicht. Zonder haar is het los zand”, aldus Paul Wymenga.
Zij vertelt wat haar rol als aanjager inhoudt en wat er voor nodig is om meer mensen duurzaam naar werk te begeleiden. “Vanuit het perspectief van werkgevers is deze samenwerking interessant omdat er meer potentiële werknemers en daarmee onbenut talent in beeld komen”, aldus Maaike Borgman.
Editie #3
MAART 2021
De kracht van ervaringsdeskundigheid
Het inzetten van een eigen ervaring in het herstelproces van een ander is een waardevolle manier van zorg, die al jaren wordt toegepast. De ervaring die je als ervaringsdeskundige hebt meegemaakt en professioneel benut voor anderen, zorgt voor herkenning, erkenning, gelijkwaardigheid, wederkerigheid en geeft de ander vaak hoop. Naar schatting zetten ruim 2.000 ervaringsdeskundigen zich binnen de ggz in voor betere zorg door belangenbehartiging, voorlichting, onderzoek, lotgenotencontact en ondersteuning van cliënten.
De Blik van… Beverley Rose Ervaringsdeskundigheid als beroep is in opkomst, maar roept meteen ook een discussie op, want wanneer ben je een ervaringsdeskundige? Kan iedereen met ervaring een ervaringsdeskundige zijn? En zou een opleiding hiervoor verplicht moeten zijn?
In opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting, Welzijn en Sport (VWS) heeft ZonMw geld vrijgemaakt voor het ontwikkelen van een nieuw kwaliteitssysteem voor ervaringsdeskundigen. Doel hiervan is om de komende jaren ervaringsdeskundigheid verder te professionaliseren.
In de nieuwe serie De Blik van…. gaan we in gesprek met Beverley Rose, projectleider van de ontwikkeling van dit kwaliteitssysteem. Zij legt uit waarom de professionalisering van het beroep ervaringsdeskundige zo noodzakelijk is.
Ervaringsdeskundige Amber Peskens vertelt hoe kun je ervaringskennis inzetten om een ander te helpen? En wat doet dat met je eigen kwetsbaarheden? Amber Peskens werkt als ervaringsdeskundige bij het Respijthuis in Alphen aan de Rijn en zet haar ervaringen dagelijks in. “Als je mij op mijn 20e had verteld dat ik door mijn eigen ervaring in te zetten mensen kan inspireren, had ik je hard uitgelachen.”
Amber heeft veel ervaring om uit te putten. Zo groeide ze op in een lastige thuissituatie waardoor ze vanaf haar 11e verslaafd was aan drugs. Het inzetten van haar ervaring doet ze op intuïtie. Ze wil vooral inspireren. “Ik zeg liever dat ik mensen inspireer dan dat ik ze help. Ik kan het namelijk niet voor iemand anders doen, uiteindelijk moet je het zelf doen.”
Editie #2
FEBRUARI 2021
Vrees voor groeiende kloof van leren naar het werkend leven voor kwetsbare jongeren
Jongeren hebben het momenteel mentaal zwaar. Ze missen hun sociale leven, hebben nu al bijna een jaar online les en bijbaantjes zijn gestopt. Door de coronacrisis is de werkloosheid onder jongeren naar recordhoogte gestegen. Ook de jongerenafdeling van de Sociaal Economische Raad geeft aan dat de coronacrisis jongeren onevenredig hard raakt. Zij roepen de regering op meer werkplekken en werkervaringsplekken voor starters op de arbeidsmarkt te stimuleren omdat ze zien dat veel jongeren nu vastlopen in de overgang van onderwijs naar werk. Het zijn vooral de (psychisch) kwetsbare jongeren voor wie nu gevreesd wordt dat de kloof van leren naar het werkende leven te groot wordt, waardoor ze een goede start naar een volwassen, zelfredzaam leven missen.
Hans Spigt, voorzitter van Jeugdzorg Nederland, vertelt wat jongeren volgens hem nodig hebben om zich goed voor te bereiden op het werkende, volwassen leven. Basisingrediënten volgens Spigt: zelfredzaamheid, eigen regie en een open deur van instanties die kunnen helpen in hun weg naar volwassenheid.
Sterk door Werk gaat het komend half jaar een aantal jongeren volgen en filmen in de transitie van onderwijs naar werk. In de serie Jong Ongekend Talent, op weg naar werk laten we zien wat zij nodig hebben om hun plek op de arbeidsmarkt te verwerven. De eerste aflevering is te zien in editie #3.
In aanloop naar deze nieuwe serie vertellen betrokkenen in een artikel wat er nodig is voor een goede, duurzame start op de arbeidsmarkt.
Editie #1
JANUARI 2021
Samenwerking in de regio's nog niet verankerd
Het is voor mensen met een psychische kwetsbaarheid belangrijk dat het onderwerp werk al in de vroegste behandeling besproken wordt. En dus is een goede samenwerking tussen de uitvoeringsorganisaties UWV/gemeenten en de zorgsector noodzakelijk. Dit is één van de belangrijkste redenen waarom de Nederlandse ggz en UWV in 2012 de voorloper van het huidige convenant Samen werken aan wat Werkt! zijn gestart. De werelden van Werk en Inkomen en zorg lagen zo ver uit elkaar dat het deelname aan werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid eerder in de weg stond dan bevorderde. Inmiddels zijn op dit gebied al heel wat stappen gezet. Maar we zijn er nog niet, blijkt uit het gloednieuwe rapport van ZINZIZ ‘Hoe houd je regionale samenwerking tussen Werk & Inkomen en GGZ levend?’
“De samenwerking in de regio’s komt niet overal even goed van de grond terwijl dat van groot belang is voor mensen met een psychische kwetsbaarheid die aan het werk willen. Juist nu!”, legt Pearl Hartgers, projectleider Programmaraad, in een interview uit.
Toch zijn er ook voorbeelden waar de samenwerking in een regio goed van de grond komt en waar één plus één drie wordt. Zoals de samenwerking tussen UWV Den Bosch en Reinier van Arkel, een instelling voor Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg (SGGZ) in dezelfde stad. Hoe doen ze dat? Wat is er nodig voor zo’n vruchtbare samenwerking? Arbeidsdeskundige Eric Groenendaal (UWV) legt het uit.
Editie #9
DECEMBER 2020
Veerkracht & Werkgeluk
Na na negen maanden thuiswerken gaan we zoomend het jaar uit. En ondanks meer zicht op een vaccin blijven we ook in 2021 nog wel even thuiswerken. Het is de grote vraag hoe het ons vergaat achter ons eenzame bureautje? Houden we het fysiek en mentaal nog vol? Alles draait om onze veerkracht. Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag en daar soms misschien zelfs sterker uit te komen.
Wat moet je nu eigenlijk doen om mentaal fit en veerkrachtig te blijven? Is praten over je mentale gezondheid met je leidinggevende of werkgever goed of juist niet? Wat doen anderen om mentaal fit te blijven? Welke lessen kunnen we uit de topsport trekken? Op deze pagina vind je allerlei tips, tricks, uitkomsten van onderzoeken èn persoonlijke tips van de kandidaten uit de serie Achter het Raam.
Pik er uit wat voor jou werkt om ook in 2021 nog even door te kunnen zoomen, teamen en skypen!
Thuiswerken. Het klinkt zo simpel. Aan de keukentafel met je eigen koffie en je warme sloffen aan, je werk doen. Je laptop als verbinding met de buitenwereld. Prima toch?
Nee dus, want nu thuiswerken al bijna 9 maanden de norm is, blijkt dit meer invloed op onze mentale en fysieke gezondheid dan gedacht. Acht uur lang alleen achter een beeldscherm zitten is zwaar en de collega’s en de praatjes bij het koffieapparaat worden enorm gemist. Door de coronamaatregelen is het werkgeluk in Nederland afgenomen. Werknemers missen het plezier en de verbinding met hun werk. Het wordt voor werknemers steeds lastiger om de motivatie te vinden om hun werk goed te doen omdat ze in hun eigen huis het grotere geheel waar ze het allemaal voor doen, niet meer zien. Het is nu aan werkgevers en leidinggevenden om hun teams toch bij elkaar te houden en per werknemer te kijken wat hij of zij nodig heeft om zowel fysiek als mentaal aan het werk te kunnen blijven. Ook dat is niet eenvoudig en daarom deze bonte verzameling tips en inzichten van deskundigen omdat we ook dit samen moeten doen!
Editie #8
NOVEMBER 2020
Meedoen | Medelen & Werk als beste Zorg
Deze samenwerking heeft zich inmiddels wel bewezen. Zorgverzekeraars zijn nog niet structureel betrokken bij deze samenwerking, maar vinden wel dat de functie van de GGZ verandert van behandelen en genezen naar werken aan maatschappelijk herstel voor mensen met psychische kwetsbaarheden. Wanneer zorgverzekeraars meedoen in de samenwerking zijn de resultaten veelbelovend. Dat bewijzen de twee projecten Meedoen | Meedelen en ‘Werk als beste Zorg’, waar we in deze editie aandacht aan besteden.
Editie #7
SEPTEMBER 2020
Suïcide preventie & Werk
Deze editie van Sterk door Werk staat in het teken van suïcide preventie. Zelfmoord is het trieste eindpunt van een eenzame weg. Elke dag overlijden vijf mensen door zelfdoding. Vaak spelen er meerdere problemen bij mensen die zelfmoord plegen of eraan denken. Mensen proberen meestal zo lang mogelijk zelf hun problemen op te lossen en wachten tot het laatste moment met het vragen om hulp. Naarmate ze meer en meer klem komen te zitten, neemt de chaos en wanhoop in hun hoofd toe en komen ze in een vicieuze cirkel van kwetsbaarheid en stress.
Praten helpt. Door over zelfmoordgedachten te praten ontstaat er in iemands hoofd rust en ruimte voor ordening en wordt het mogelijk om hulp te zoeken. De meeste mensen die aan zelfmoord denken, willen uiteindelijk geen zelfmoord plegen.
Editie #6
AUGUSTUS 2020
Meerdere wegen naar werk
Een opleiding volgen en daarna solliciteren naar een baan, is voor veel mensen de gebruikelijke weg naar betaald werk. Die weg is niet voor iedereen, op ieder moment in zijn of haar leven, weggelegd. Gelukkig zijn er meerdere (nieuwe) wegen die tot werk kunnen leiden, want het is belangrijk dat iedereen de weg kan kiezen die bij zijn of haar kwaliteiten, persoonlijke omstandigheden, wensen en levensfase past.
In deze editie lichten we twee succesvolle, alternatieve wegen naar werk uit. Zo vertelt Jeroen Molenaar hoe hij zijn eigen visuele vormgevingsbedrijf Imagi is gestart onder de vleugels van de sociale coöperatie Saens Tois. Met Open Hiring kan iedereen aan de slag. Directeur Rob Jansen van Chain Logistics noemt Open Hiring in het interview met hem en 2 enthousiaste medewerkers ‘het meest eerlijke systeem dat er bestaat’.
Editie #5
JUNI 2020
Midden in coronatijd een baan
Verzekeraar a.s.r. neemt midden in de coronacrisis vier mensen met een psychische kwetsbaarheid aan. HR-manager Dries van der Jagt legt samen met Paul van Belzen, coördinator van de Participatiedesk, in deze editie uit hoe a.s.r. het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt verankerd heeft in hun organisatie én hoe het mogelijk is om ook nu mensen met een psychische kwetsbaarheid aan te nemen.
Rowena van Manen is één van die vier nieuwe medewerkers die de afgelopen maanden bij a.s.r. aan de slag is gegaan. In een interview vertelt zij wat dat voor haar betekent.
Editie #4
MEI 2020
Werken in tijden van corona. Wat is ons baken?
In deze editie geven staatssecretarissen Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Paul Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) in een filmpje richting aan hoe de capaciteiten van werknemers met een psychische kwetsbaarheid ook tijdens deze coronacrisis kunnen worden ingezet.
Wat betreft het thuiswerken zullen we een lange adem moeten hebben. Dat kan gevolgen hebben voor de mentale gezondheid van alle werknemers. En voor medewerkers die al vóór de crisis een psychische kwetsbaarheid hadden, kan deze onzekere tijd een extra trigger zijn waardoor hun kwetsbaarheid groter wordt. Onderzoeker Suzanne van Hees van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen geeft werkgevers handvatten om uitval van deze werknemers te voorkomen.
In de nieuwe afleveringen van de videoportret-serie Achter het Raam is te zien wat ruim twee maanden ‘social distancing’ en thuiswerken doet met Wesley, Debby, Mark, Asuerus en Lisa. Deze werknemers met een psychische kwetsbaarheid geven in hun vlogs een eerlijk inkijkje in hun huidige leven thuis.
Editie #3
APRIL 2020
Leven en werken in de schaduw van corona
Het coronavirus overschaduwt momenteel het leven van eenieder, maar wat doet ‘social distancing’, thuiswerken, het wegvallen van het vertrouwde dagritme en (financiële) onzekerheid met werknemers met een psychische kwetsbaarheid? Wesley, Debby, Mark, Asuerus en Lisa geven in deze eerste aflevering van de videoportret-serie Achter het Raam een inkijkje in hun leven.
Op welke manier kan een professional in deze tijden mensen met een psychische kwetsbaarheid toch bijstaan? Harmen Kasper, IPS (Individuele Plaatsing en Steun)-trajectbegeleider vertelt hoe hij nu vanaf huis contact blijft houden met ‘zijn mensen’.
Editie #2
MAART 2020
Twee ervaringsverhalen van werkgevers die geloven in de kracht van inclusief werkgeven
Vestigingsmanager Theo Kamps van familiebedrijf Koskamp, een groothandel in auto-onderdelen, legt uit hoe het gehele bedrijf – van hoog tot laag – een aantal jaar geleden besloot ‘maatschappelijk te gaan ondernemen’. “Machtig mooi werk”, vindt Theo. Voor hem is de sleutel tot succes gelijkheid op de werkvloer en samen sterk staan.
Rita Grootendorst van Rabobank is vanaf het eerste uur als projectleider betrokken bij Rabo Inclusief en kan als geen ander aangeven wat de werkvloer bij de bank nodig heeft om werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking duurzaam te maken. Het talent van een medewerker is leidend voor de functie.
Editie #1
FEBRUARI 2020
Succesvol IPS-Traject op Schiphol
Sascha Koekkoek werkt sinds een half jaar als passagiers-assistente op Schiphol. Via een IPS-traject heeft ze een baan gevonden bij Axxicom Airport Caddy. IPS, individuele plaatsing en steun, is een beproefde methode om mensen met een psychische kwetsbaarheid te helpen bij het vinden en behouden van een betaalde baan.
Astrid van der Hoogen (Actenz) is nu ruim een jaar de IPS-coach van Sascha. Astrid legt in haar interview uit hoe ze samen met Sascha op zoek is gegaan naar een geschikte werkplek.
Werkgever Petra Ruwaard (Axxicom Airport Caddy) geeft in haar interview aan hoe waardevol de ondersteuning van een IPS-coach voor de werkgever is.
