Hoofdzaak } Werk
LANDELIJKE OPSCHALING VAN RE-INTEGRATIE
VAN MENSEN MET EEN PSYCHISCHE KWETSBAARHEID
Aanleiding
Mensen met een psychische kwetsbaarheid hebben vaak problemen op verschillende leefgebieden, zoals werk, wonen, sociale relaties en financiën. Om uitval te voorkomen, succesvol te re-integreren of werk te behouden, is dan een integrale aanpak op verschillende leefgebieden noodzakelijk. Een goede samenwerking tussen ondersteunende partijen uit zorg en werk & inkomen enerzijds en werkgevers anderzijds is daarom van groot belang. Op de hoogte zijn van elkaars kennis en kunde en het tijdig signaleren van mogelijke problemen in andere levensdomeinen dragen bij aan een goed ondersteuningsaanbod en betere re-integratie.
Historie
Eind 2017 is, met inzet van een financiële impuls van het ministerie van SZW, in 31 arbeidsmarktregio’s gestart met het vormgeven van de samenwerking tussen GGZ, gemeenten en UWV bij het aan het werk helpen van mensen met psychische kwetsbaarheid. Zie ook https://www.samenvoordeklant.nl/ggz-en-wi.
Uit een recent rapport van Zinziz blijkt dat in alle regio’s resultaten zijn geboekt, vooral bij het vormgeven van de samenwerking.
Vanaf 1 mei 2019 konden gemeenten en UWV daarnaast mensen met mildere psychische aandoeningen makkelijker aan het werk helpen door een subsidieregeling voor 200 IPS trajecten (individuele plaatsing en steun). IPS is een gestandaardiseerde, bewezen effectieve methode om mensen met ernstige psychische aandoeningen naar werk te begeleiden.
Landelijke opschaling
De re-integratie van mensen met psychische kwetsbaarheid wordt nu landelijk opgeschaald. Dat betekent dat de volgende stap wordt gezet van samenwerking naar concrete trajecten met als doel duurzame plaatsingen. De convenantpartijen van Sterk door Werk stellen zich samen ten doel dat uiterlijk in 2023 jaarlijks per arbeidsmarktregio minimaal 100 mensen met psychische kwetsbaarheid duurzaam naar werk worden begeleid. Daarbij worden diverse re-integratie-methodieken voor mensen met een psychische kwetsbaarheid ingezet waaronder IPS, jobcoaching en Werk als beste zorg. Daarnaast moet er in 2023 een zelflerend, duurzaam uitvoerbaar en structureel bekostigd proces zijn ontwikkeld op basis van een integrale samenwerking tussen alle partijen
Opzet landelijke opschaling
Om deze doelstelling te bereiken wordt een ondersteuningsprogramma ingericht met de landelijke key stakeholders UWV, VNG, Divosa, AWVN, de Nederlandse ggz en Zorgverzekeraars Nederland. Ook SZW en VWS hebben zich verbonden aan de doelstelling en werken actief mee aan de uitvoering van het plan, o.a. door subsidiering van de proceskosten in 2021.
In een aantal regio’s zijn er al positieve plaatsingsresultaten. De samenwerking in de arbeidsmarktregio’s is echter verschillend van niveau. In de aanpak worden daarom drie soorten regio’s onderscheiden die elk passende ondersteuning worden aangeboden. Elk jaar ligt het accent van de ondersteuning bij andere regio’s waarbij het stadium van samenwerking leidend is. Dit biedt de mogelijkheid te leren van de ervaring in de eerste tranche en die toe te passen in de volgende tranche en de benodigde begeleidingscapaciteit goed te doseren. Bovendien sluit dit aan op de verschillende stadia van samenwerking die in de diverse regio’s zijn opgebouwd.
Hoofdzaak } Werk in een notendop
- Er is de afgelopen vijf jaar al veel werk verzet als het gaat om het aan het werk helpen van mensen met psychische kwetsbaarheid, mede dankzij diverse stimuleringsprojecten.
- De partijen uit de GGZ en uit Werk & Inkomen weten elkaar steeds beter te vinden.
- Ook vanuit werkgeversperpsectief is de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met het project “Meer werkgeverspersfocus op psychische kwetsbaarheid”. Dit perspectief zal ook bij de landelijke opschalingen een centrale rol spelen.
- Dat is zo veelbelovend dat besloten is nog een tandje bij te zetten met het project ‘Hoofdzaak werk’. Het gaat hierbij om een landelijke opschaling voor de periode 2021-2023.
- Bijzonder is dat landelijke koepelorganisaties zich nu daadwerkelijk hebben gecommitteerd en dat ook Zorgverzekeraars Nederland is aangesloten
- De focus ligt niet langer op de samenwerking tussen de domeinen, maar op het realiseren van trajecten om uitkeringsgerechtigden in behandeling bij GGZ aan het werk te helpen.
- De ministeries van SZW en VWS stellen financiering beschikbaar voor de ondersteuning van het proces in de regio en op landelijk niveau.
- Regio’s delen zich in in drie divisie – afhankelijk van de fase waarin ze zich bevinden. Het gaat om de Champions League, de Eredivisie en de Keukenkampioen-divisie.
- Het is de bedoeling dat uiterlijk in 2023 alle regio’s minimaal 100 trajecten per jaar realiseren. Het is aan de samenwerkende partijen om te bepalen welke re-integratietraject het best passend is voor de kandidaat.
- Voor de EPA- en CMD-doelgroep die vanuit de gemeenten met een IPS-traject naar werk worden geleid, wordt co-financiering beschikbaar gesteld door SZW en VWS.
- De overheid vergoedt in ieder geval in 2021 én 2022 50 procent van maximaal 2300 IPS-trajecten, de zorgverzekeraars vergoeden de eerste acht toeleidende gesprekken naar IPS voor de EPA-doelgroep. Zie ook:
MIND Destigmatiseringstools voor Hoofdzaak } Werk
Een derde van de mensen die zorg ontvangt vanuit de Nederlandse ggz, heeft een uitkering. Van de mensen die een uitkering ontvangen, is het aantal met psychische klachten viermaal hoger ten opzichte van mensen met een baan. Psychische klachten kunnen van grote invloed zijn op de begeleiding van een uitkering naar werk, te meer omdat 90% van mensen met een psychische kwetsbaarheid stigma ervaart.
Stigma door de ggz-professional, de begeleider vanuit de uitkeringsinstantie (zoals UWV of gemeente) of door de werkgever en zelfs door de werkzoekende zelf. Hoewel vaak onbedoeld, kan stigmatisering leiden tot verlies van motivatie, geloof of zelfs zelfvertrouwen bij het vinden van (betaald) werk.
Daarom heeft MIND binnen het project Hoofdzaak } Werk een aantal trainingen en tools ontwikkeld om (zelf)stigma tegen te gaan:
- Vraag de Training Psychische Diversiteit: Het Gesprek aan: een 1-daagse training over goede gespreksvoering met werknemers met een psychische kwetsbaarheid
- Nodig een ervaringsdeskundige uit voor een sessie bij u in het bedrijf of bij een ondernemersnetwerk, om te vertellen over alle do’s en don’ts
- Vraag een bijeenkomst aan voor uw regio, zie ook de reportage op deze pagina
- Vraag de Quickscan aan en check in hoeverre uw ggz-team al destigmatiserend werkt. Daarnaast ontvangt u een op maat gemaakt rapport met meer tips op het gebied van destigmatisering, herstelperspectief en de rol van werk daarin
- Vraag de spelvormen Beyond the label en Bij nader inzien aan waarin er met het team onder begeleiding getraind kan worden in bewustwording en uitbanning van stigma
- Luister naar de podcast Blikopeners
- Kijk naar waar je zelf in de buurt een HOP training kan vinden
- Maak gebruik van de tools Coral en Hoe vertel ik het? over het bespreekbaar maken van psychische klachten op de werkvloer
Vragen? Of daadwerkelijk een aanvraag doen? Neem contact op met projectleider Destigmatisering Thomas Pruijsen via thomas.pruijsen@wijzijnmind.nl
Project Hoofdzaak } Werk in het nieuws
Animatie Hoofdzaak } Werk
Meer mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam en betaald aan het werk. Dat is het doel van het project Hoofdzaak } Werk van het convenant Sterk door Werk. In de animatiefilm over het project is te zien hoe gemeenten, zorgverzekeraars, UWV, GGZ en werkgevers met arbeidsmarktregio’s samenwerken om mensen met een psychische kwetsbaarheid naar een baan te begeleiden.
Uiteindelijk zullen in 2023 alle 35 arbeidsmarktregio’s minimaal 100 ‘begeleidings-trajecten’ per jaar realiseren. Dat betekent dat er per jaar minimaal 3500 extra spelers op het veld komen!
De arbeidsmarktregio’s zijn verdeeld in drie divisies. In de ‘Champions League’ werken organisaties op het gebied van zorg en werk & inkomen intensief samen met werkgevers. Zij hebben al meer ervaring met trajecten om mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam naar werk te begeleiden. In de ‘Eredivisie’ zijn de eerste trajecten uit de startblokken en in de ‘Keukenkampioen-divisie’ treffen de regio’s voorbereidingen.
