VEERKRACHT
Thuiswerkklachten worden vaak weggewimpeld
Tekst: Merel de Deugd Fotografie: Merel de Deugd
Na na negen maanden thuiswerken gaan we zoomend het jaar uit. En ondanks meer zicht op een vaccin blijven we ook in 2021 nog wel even thuiswerken. Het is de grote vraag hoe het ons vergaat achter ons eenzame bureautje? Houden we het fysiek en mentaal nog vol?
Alles draait om onze veerkracht. Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag en daar soms misschien zelfs sterker uit te komen.
Volgens de Veerkracht Centrale, een community van ervaringsdeskundigen, is veerkracht de verhouding tussen draagkracht en draaglast. De draaglast is bij iedereen -alle burgers in de maatschappij- toegenomen door corona. Over het algemeen is deze toename groter dan de toename van de draagkracht door positieve effecten van de huidige situatie. Men zou kunnen concluderen dat de gemiddelde veerkracht in de samenleving dus is afgenomen.
Of mensen met een psychische kwetsbaarheid meer of minder veerkracht hebben dan mensen zonder psychische kwetsbaarheid, is lastig te zeggen. Uit onderzoek van MIND blijkt in ieder geval dat na de eerste coronagolf meer mensen met een psychische kwetsbaarheid sneller herstelden dan werd verondersteld. De persoonlijke geschiedenis die mensen gehad hebben, heeft sterk invloed op de veerkracht: negatief maar ook positief.
Wat moet je nu eigenlijk doen om mentaal fit en veerkrachtig te blijven? Is praten over je mentale gezondheid met je leidinggevende of werkgever goed of juist niet? Wat doen anderen om mentaal fit te blijven? Welke lessen kunnen we uit de topsport trekken? Op deze pagina vind je allerlei tips, tricks, uitkomsten van onderzoeken èn persoonlijke tips van de kandidaten uit de serie Achter het Raam.
Pik er uit wat voor jou werkt om ook in 2021 nog even door te kunnen zoomen, teamen en skypen!
Hoe effectief werk je vanaf huis?
Hoe effectief we vanuit huis werken, blijkt per persoon en per functie te verschillen.
Uit onderzoek van PWC Engeland over de maand april van dit jaar blijkt:
thuis minder productieve
uren dan normaal te maken
hetzelfde aantal uren te werken
meer dan normaal te werken
Je thuissituatie, je leeftijd en je ervaring heeft grote invloed op hoe effectief je thuis werkt. Zeker wanneer de scholen dicht zijn en ouders zelf onderwijs moeten geven, gaat dat ten koste van werkuren.
Voor jongeren en meer onervaren krachten geldt dat zij vaak op de werkplek leren van meer ervaren werknemers. Daarnaast is het voor hen ook belangrijk om een netwerk op te bouwen binnen het bedrijf en dat gaat vanuit huis een stuk lastiger. Voor iedereen geldt dat wanneer je zelf een keuze mag maken waar je werkt, dat dat de productiviteit enorm ten goede komt. Net als flexibiliteit wat betreft uren.
van Achter het Raam
Achter het Raam


TOPSPORT
Welke lessen kunnen we hieruit trekken?
Thuiswerkklachten worden vaak weggewimpeld. Thuiswerkers hebben het gevoel dat ze niet mogen zeuren omdat ze geen vitaal of fysiek zwaar beroep uitoefenen. Onzin vindt leiderschapscoach Godelieve Meeuwissen. In Trouw trekt zij lessen uit de topsport. Een samenvatting:


Warming-up
Thuiswerkers rollen uit hun bed en beginnen met werken. Dan moet je meteen scherp zijn, maar sporters beginnen ook niet met koude spieren aan een wedstrijd, dus verzin een warming-up. Trek bijvoorbeeld andere kleren aan, doe alsof je naar kantoor gaat door eerst buiten een rondje te lopen. Dit soort ritueeltjes helpen je je mentaal voor te bereiden op de nieuwe werkdag.
Concentreer je op 1 taak
Om geconcentreerd te kunnen werken, is het belangrijk om te focussen op één taak. Zet je telefoon op niet storen, zet pushberichten van apps uit en volg nieuws op vaste tijden op de dag.
Neem pauzes
Tijdens sportwedstrijden zijn pauzes standaard ingebouwd. Thuiswerkers nemen over het algemeen te weinig pauzes met het idee aan het einde van de dag meer tijd te hebben voor leuke dingen. Uit onderzoek blijkt dat mensen 52 minuten geconcentreerd kunnen werken. Zet iedere 52 minuten een kookwekker en neem vervolgens een paar minuten pauze.
Voeding
Eet op vaste tijden dan maak je er eerder een momentje van. Je kunt het koppelen aan een sociale activiteit. Naast gezond eten is genoeg bewegen en goed slapen belangrijk.
‘De Tour win je in bed’
Goede coach
Iedere sporter heeft een coach nodig. Het is belangrijk dat leidinggevenden het goede voorbeeld geven en dat gebeurt nog te weinig. Ook voor leidinggevenden geldt: durf te stoppen met werken!
VEERKRACHT
MIND Landelijk Platform Psychische Gezondheid doet sinds maart onderzoek naar de gevolgen van corona en de coronamaatregelen voor ggz-cliënten en hun naasten. In één van de onderzoeken stelt MIND de vraag wat veerkracht in tijden van corona betekent en wat helpt om veerkracht te versterken
Geconcludeerd wordt dat veerkracht bij mensen met psychische problematiek niet per definitie anders is dan bij mensen zonder psychische problematiek. Wat wel blijkt uit de uitkomsten van september dat meer mensen met een psychische kwetsbaarheid sneller herstelden dan werd verondersteld.
De vraag is wat heeft ertoe bijgedragen dat mensen met een psychische kwetsbaarheid hun veerkracht hebben weten te behouden cq versterken?
Deelnemers gaven het volgende aan:
Bewust ruimte maken voor emoties, grenzen stellen, extra zelfzorg, compassievol leven, aanboren van creativiteit, onzekerheid toelaten, accepteren en hanteren van veranderingen/ontregelingen, relativeren, vasthouden aan dagelijkse bezigheden, blijven genieten en leven vanuit het nu van dag tot dag.
Daarnaast zijn verbinding en vertrouwen met de directe omgeving en professionele zorg sleutelwoorden in de bijdrage aan de veerkracht van mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Online verbondenheid
Uit het onderzoek blijkt ook dat er onverwacht meer online contacten zijn ontstaan, wat heeft bijgedragen aan meer contact, meer cohesie en minder isolement. Daarnaast sprak een aantal respondenten van een groot saamhorigheidsgevoel dat is ontstaan met de gedachte: ‘we zitten nu allemaal in hetzelfde schuitje.’ Gevoelens van zelfstigmatisering lijken te zijn verminderd.
Tips:
Werk actief aan je veerkracht door je draagkracht te versterken. Ga bijvoorbeeld op zoek naar de positieve kanten van wat er gebeurt. Zorg voor je eigen gezondheid en zorg dat je de draaglast niet meer vergroot dan nodig is.
Corona geeft iedereen onzekerheid. Het tolereren van onzekerheid is wat men kan leren. Iedereen -ook professionals- zal moeten leren hiervan bewust te zijn en hiermee om te gaan. Je weet niet alles en je hoeft niet alles te weten. Hierdoor kan een gelijkwaardige relatie ontstaan waarin samen leren een proces is met herstelgerichte zorg als uitgangspunt.
De algemene verwachting is dat door de coronapandemie de behoeft aan zorg, hulp en/of steun fors toe zal nemen. Uit de gesprekken die MIND voerde, werd vooral opgemaakt dat het niet zo zeer gaat om meer maar anders: anders denken, anders werken, anders evalueren en anders regelen.


Online TeamActiviteiten
- Online bingo
- Pubquiz
- Storytelling diner
- Mooiste thuiswerkfoto verkiezing
- Gezamenlijke spotifylijst en raden van wie de liedjes zijn
- Online Haka workshop (Nieuw Zeelandse dans)
Zorgen om de werknemers van de toekomst
De Nederlandse ggz maakt zich grote zorgen over de mentale weerbaarheid en gezondheid van de jeugd en kwetsbare groepen Nederland in coronatijd.
Om te praten over de gevolgen van de lockdown op de geestelijke gezondheidszorg schoven de voorzitter van de Nederlandse ggz Jacobine Geel en jeugdpsychiater Arne Popma bij Buitenhof op NPO1 aan. “We hijsen de stormvlag. Een paar groepen hebben het echt moeilijk: dak- en thuislozen, ouderen, maar in het bijzonder de jeugd. Daar zien we een toename van angst, stress en depressie”, zei Geel in de tv-uitzending. Ook sprak de voorzitter van de Nederlandse ggz over dit onderwerp in de podcast Voorzorg van Zorgvisie & Skipr. Ook de NOS besteedde uitgebreid aandacht aan dit onderwerp.


van Achter het Raam
Openheid
Hoe ga je om met
psychische kwetsbaarheden
op je werk?
Het wel of niet vertellen van een psychische kwetsbaarheid op je werk is een enorm dilemma, zegt Evelien Brouwers, bijzonder hoogleraar Psychische Gezondheid en Duurzame Inzetbaarheid in Arbeid aan Tilburg University in een artikel in het Financieel Dagblad. Brouwers doet veel onderzoek naar dit onderwerp.
Ongeveer één op de vijf mensen kampt op dit moment met psychische klachten. “Dat zijn dus veel werknemers met psychische klachten”, zegt Brouwers, “van wie de meeste prima functioneren.” De meerderheid kiest ervoor open te zijn. In een nog niet gepubliceerde studie zegt 73 procent de klachten met hun leidinggevende te hebben besproken. Een groot onderzoek van Brouwers, ‘To Disclose or Not to Disclose’, onder zowel werknemers met psychische problemen als HR-managers, werkgevers en re-integratieprofessionals noemt vier grote voordelen: openheid kan leiden tot begrip en zo de werkrelaties verbeteren, jezelf mogen zijn is belangrijk voor je welzijn, de werkgever kan de werknemer tot steun zijn en openheid kan bijdragen aan een inclusievere werksfeer.


Wel of niet open zijn op je werk?
- Wees terughoudend
Er zijn veel vooroordelen over psychische kwetsbaarheden. Als je klachten je werk niet beïnvloeden, kun je beter voorzichtig zijn met openheid. - Denk na over de timing
Openheid tijdens een sollicitatie leidt er vaak toe dat je niet wordt aangenomen. Vaak is het beter pas open te zijn als je de baan hebt en een band hebt opgebouwd. - Wees selectief
Vertel niet iedereen over je psychische kwetsbaarheid, maar mensen die je vertrouwt en die je kunnen helpen. Bijvoorbeeld een leidinggevende. - Denk na over de boodschap
Je medische doopceel lichten is niet nodig. Benadruk vooral wat jij nodig hebt om je werk goed te kunnen doen. - Toon begrip voor de werkgever
Geef ook aan wat je zelf gaat bijdragen aan een goede samenwerking.
Bron: Tilburg University, Samen Sterk zonder Stigma


van Achter het Raam
Mooie Initiatieven
BUNKERSPEL
GOOD PRACTISE: kwintes cool lockdown spel
- De begeleiders sturen een opdracht in de groepsapp. Vervolgens voeren de deelnemers de opdracht uit en maken een filmpje/foto van de uitvoering.
- Die gaat in de groepsapp naar de begeleiding.
- De begeleiding beoordeelt de foto’s/filmpjes en bepaalt de winnaar.
- De Bunkerpunten/BKRS die verdiend worden, worden in de postvakjes van de bewoners gedaan.
- De bewoner moet dus goed zijn postvakje in de gaten houden om te zien of ze Bunkerpunten/BKRS hebben gescoord.
Vrijdag was de opdracht ‘doe een dansje op je favoriete muziek’. We zien Lisanne en Nina druk aan het werk.
Opdracht
op je favoriete muziek
Lisanne
Nina
Nina
Koen
VOOR DE WINNAAR
Lisanne
MET 220 BUNKERS IN THE POCKET
Activiteiten in Zwolle
voor dak- en thuislozen
Dak- en thuislozen hebben niets aan het advies ‘blijf thuis’ want ze hebben geen thuis. Bij Focus kunnen ze aan het werk in de tuin, in het kunstatelier of in het textielatelier. Zo maken ze o.a. mondkapjes die naar zorginstellingen in Zwolle gaan. Ook zijn er op meerdere plekken hotels en congrescentra die ruimte bieden aan daklozen om op veilige afstand te kunnen overnachten. RTV Oost maakte er een reportage over.
Brabantse Zorgbuddy
Het Brabantse Zorgbuddy project biedt mensen die in de zorg werken en door corona meer onder druk staan de mogelijkheid om psychische steun te krijgen van ggz-professionals. Ze kunnen een vaste zorgbuddy krijgen die ondersteuning biedt tijdens deze lastige periode.
Het zorgbuddyproject is een samenwerking tussen GGD Brabant-Zuidoost, GGD Hart voor Brabant, GGD West-Brabant en Help de Helden!
Onlinehulp in tijden van corona
OpenUp.care
OpenUp.care biedt online professionele hulp. OpenUp gaat er van uit dat je psychisch welzijn kunt zien als een getraind lichaam. Verzorg je dagelijks je lichaam goed, dan krijg je een sterk lichaam. Een lichaam dat tegen een stootje kan, een lichaam dat snel herstelt en dat een gezond immuunsysteem heeft. Ditzelfde geldt voor de psyche. Zorg je goed voor je psyche, dan wordt deze sterker, flexibeler en in staat tot herstel na psychische pijn.
Op de site vind je programma’s over omgaan met corona, zoals: Wennen aan ‘het nieuwe normaal’ op de werkvloer en effectief blijven werken
Therapieland
Therapieland is een e-Healthplatform voor zorgprofessionals.
Door psychologische kennis vanuit de hele wereld begrijpelijk, toegankelijk en op het juiste moment beschikbaar te stellen voor iedereen, wil therapieland mensen het vermogen geven om veerkrachtig te leven.
Het draait bij Therapieland om eigen regie van mensen: iedereen moet, met behulp van de juiste hulpmiddelen en vaardigheden, aan zijn eigen mentale gezondheid kunnen werken. Ondersteund door technologische ontwikkelingen zoals apps, online programma’s en Virtual Reality biedt Therapieland de hulp die hierbij nodig is.