“Zonder IPS-coach Julia als verbindende schakel tussen UWV en ggz zou het los zand zijn”
Fotografie | Nathan Mooij
In het familiebedrijf van Paul Wymenga in het Friese Warga is het van alle tijden om mensen die het wat moeilijker hebben in het leven, een handje te helpen met het vinden van een baan. Tegenwoordig noemen we dat ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt’. Die manier van ondernemen komt voort uit de christelijke achtergrond van de familie Wymenga: ‘Doe ook iets voor je medemens en werk niet alleen voor je eigen gewin.’ Aangepaste wet- en regelgeving heeft het de laatste jaren steeds ingewikkelder gemaakt om deze werkwijze van het familiebedrijf voort te zetten. Paul Wymenga is niet de enige werkgever die dat ondervindt. In 2019 is werkgeversvereniging AWVN aangesloten bij de samenwerking tussen UWV, gemeente en ggz die gezamenlijk mensen met psychische kwetsbaarheden ondersteunen bij het vinden en behouden van werk. Met het project ‘Werkgeversfocus op mensen met een psychische kwetsbaarheid’ proberen deze partijen in kaart te brengen wat de barrières zijn die werkgevers ervaren wanneer zij werknemers met een psychische kwetsbaarheid in dienst nemen. Wat een werkgever in de praktijk van deze samenwerking merkt, vragen we aan Paul Wymenga van Wymenga Diervoederstoffen.
Denken in mogelijkheden
Begin dit jaar heeft Paul het bedrijf overgenomen van zijn vader. Inclusief de overtuiging dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een goede bijdrage aan zijn bedrijf kunnen leveren. “Dat komt door de werkzaamheden binnen ons bedrijf. Zeker wanneer iemand net begint, is het fijn om klussen te hebben die eenvoudig en veilig zijn. Ik kan me voorstellen dat het voor andere werkgevers lastiger is om geschikte werkzaamheden hiervoor vrij te maken. In ons geval bestaat dat werk uit het legen van blikken met grondstoffen en het scheiden van afval. Wij zouden dit werk ook kunnen automatiseren, maar dat is heel duur en het is een prettige bijkomstigheid dat het werk zich ervoor leent om door iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt te laten doen. Kun je meer aan, dan is dat ook mogelijk, we denken graag in mogelijkheden.”
IPS
Het bedrijf is door deze houding en de aanwezige werkzaamheden al langere tijd in beeld bij professionals uit de regio die zich inzetten voor re-integratie van mensen met een uitkering. Via jobcoach Jeroen Joossen start een jongere met een Wajong-uitkering bij het bedrijf en als er ruimte is voor nog een medewerker, komt Paul via jobcoach Jeroen in contact met IPS-coach Julia Overal.
IPS staat voor ‘individuele plaatsing en steun’ en is een beproefde methode om mensen met een psychische kwetsbaarheid te helpen bij het vinden en behouden van een betaalde baan.
Het IPS-traject met zowel ondersteuning voor de werknemer als de werkgever, spreekt Paul aan en in de zomer van 2020 maakt werknemer Willem* zijn entree in het bedrijf. Willem heeft bijna twee jaar in de ziektewet gezeten na een psychose en wil graag weer aan het werk. “Toen ik Willem leerde kennen, wist ik geen details over zijn psychische kwetsbaarheid. Wat ik wel wist is dat hij in staat was om te werken en heel gemotiveerd was om aan de slag te gaan”, aldus Paul. Ander pluspunt is dat Willem goed kan aangeven wat zijn valkuilen zijn. “Willem kan niet tegen te veel werkdruk en ook niet tegen onverwachte druk. Een spoedklus is lastig voor hem.” In overleg met IPS-coach Julia start Willem met drie dagen werken per week. In het begin is er veel overleg met de IPS-coach, maar het gaat goed met Willem en de begeleiding komt op een lager pitje te staan. “Het gaat heel goed. Hij ligt goed in het team en vorige maand is hij op zijn verzoek van drie naar vier dagen werken per week gegaan. Hij is zelfs 100% genezen verklaard en het IPS-traject is afgerond. Al kan ik zijn begeleider altijd bellen als dat nodig is.”
Leerproces
Voor werkgever Paul wordt de regionale samenwerking tussen ggz, UWV en gemeente zichtbaar in IPS-coach Julia. “Als IPS-coach houdt Julia alles bij elkaar. Zij heeft en houdt het overzicht wat betreft de werkwens van Willem, zijn behandeling bij ggz en eventuele uitkering. En in het voortraject heeft zij goed in beeld gekregen wat voor werkplek bij Willem past. Als werkgever komt er altijd wel iemand op je pad die wat steun nodig heeft, maar nu komt er iemand die ook goed bij dit bedrijf past. Zonder Julia als verbindende schakel tussen UWV en ggz zou het los zand zijn. Daarom is zo’n traject met ondersteuning voor zowel de werknemer als de werkgever heel prettig voor een werkgever. Want het kan ook verkeerd gaan, weet ik helaas uit ervaring.”
De minder positieve ervaring van Paul betreft de werknemer die met een Wajong-uitkering in het bedrijf is begonnen. Deze werknemer kreeg uiteindelijk een vast dienstverband, maar afgelopen zomer heeft hij een terugval gehad en is onlangs definitief gestopt bij het bedrijf van Paul. “Het voelt voor mij als een persoonlijk falen dat het niet is gelukt hem te behouden voor ons bedrijf. Ik heb er veel tijd in gestopt en dan is het heel jammer als het niet lukt, daar baal ik van. Zowel voor hem als voor ons bedrijf. Zijn uitval heeft veel invloed gehad op de rest van het team. Wij zijn een klein bedrijf met 10 man en als dan iemand wegvalt, geeft dat extra druk voor de rest van het team. Je moet het werk dat iemand achter laat dan toch met elkaar opvangen. Maar het is mijn eer te na om me na zo’n ervaring gelijk uit het veld te laten slaan, hoor. Zoiets kan natuurlijk bij elke werknemer gebeuren. En ik zie het ook als een leerproces om goed te kijken naar de balans in het bedrijf tussen werknemers met en zonder een afstand tot de arbeidsmarkt en de verdeling van de werkzaamheden tussen de verschillende werknemers. We hebben nu twee werknemers met een afstand in dienst en dat is goed.”
Je moet als werkgever gecommitteerd zijn. Aan al je werknemers, maar zeker aan degenen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Inzicht krijgen
Uit onderzoek blijkt dat het van groot belang is om meer mensen met een psychische kwetsbaarheid aan het werk te krijgen en te houden. Naast een bron van inkomsten, is werk ook een goed medicijn voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Aan de andere kant is het voor werkgevers een manier om in personeelsbehoefte te kunnen voorzien en om een maatschappelijke rol te vervullen. De afgelopen twee jaar is in 31 arbeidsmarktregio’s hard gewerkt aan het intensiveren van de samenwerking tussen ggz, gemeente en UWV om met elkaar meer mensen met een psychische kwetsbaarheid aan het werk te helpen en te houden. Werkgeversvereniging AWVN is in samenwerking met Stichting De Normaalste Zaak sinds 2019 in verschillende arbeidsmarktregio’s, waaronder Friesland, actief met het project ‘Werkgeversfocus op psychische kwetsbaarheid’. Doel van het project is inzicht te krijgen in wat werkgevers nodig hebben om tot (meer) duurzame plaatsingen van mensen met een psychische kwetsbaarheid te komen.
Werkgeverbijeenkomsten
Vanuit het project Werkgeversfocus worden onder andere werkgeversbijeenkomsten georganiseerd waarbij ervaringen en kennis worden gedeeld om zo te leren van elkaar en waar mogelijk elkaar verder te helpen. Ook Paul Wymenga deelt hier zijn ervaringen. “Ik vind het prettig om over dit soort personeelszaken te kunnen sparren met andere werkgevers. Binnen mijn relatief kleine bedrijf is daar niet echt ruimte voor. Je moet hier als werkgever wel echt voor kiezen. Als ik puur zakelijk had gekeken, had ik het niet gedaan. Met Willem is er nu bijvoorbeeld geen vangnet meer, hij is uit de ziektewet en wordt als een volwaardige werknemer beschouwt. Dus mocht hij ziek worden, dan zijn de kosten voor mij als werkgever. Begrijp me niet verkeerd; het gaat heel goed met Willem, hij vindt het zinvol werk en vindt het fijn om te werken voor een bedrijf waar uiteindelijk onder aan de streep geld verdiend moet worden, maar ik ben wel voorzichtig en dan is het fijn om af en toe met collega werkgevers hierover te kunnen sparren.”
Met deze ondersteuning vanuit het project Werkgeversfocus kan werkgever Paul -net als de generaties voor hem- in zijn bedrijf een werkplek bieden aan mensen die wat hulp kunnen gebruiken. “Ik draag op deze manier graag mijn steentje bij aan de samenleving. En ik heb het gevoel dat er hier in de regio veel MKB-ers zijn die er zo over denken. Zeker hier op het platteland is dat onze rol in de samenleving. Je moet als werkgever gecommitteerd zijn. Aan al je werknemers, maar zeker aan degenen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ik vind dat iedere werkgever daar zijn eigen verantwoordelijkheid in heeft. En het is mooi om te zien als het goed gaat. Nu Willem hier een tijdje werkt, zie ik dat het hem goed doet. Hij is ontspannen, maakt grapjes met zijn collega’s en is gewoon blij om zinvol werk te doen en zijn eigen geld te verdienen. Dat gun je toch iedereen?”
* Willem is een fictieve naam, zijn echte naam is bekend bij de redactie
