Thema Preventie

Voorkomen van uitval door psychische klachten is van groot belang

Sterk door Werk zet zich in voor preventie op de werkvloer

Werkstress, burn-out, depressie, angst of een andere psychische kwetsbaarheid: 43 procent van de Nederlanders heeft er ooit in zijn of haar leven mee te maken. Van de Nederlandse beroepsbevolking heeft 1 op de 6 burn-out klachten (1,3 miljoen mensen) én als we zo doorgaan staat in 2030 de teller op 1 op de 4. Het doel van het convenant Sterk door Werk is om werkgevers en werknemers te stimuleren om te werken aan de mentale gezondheid van medewerkers. Dit om uitval van betaald werk te voorkomen. Preventie van uitval van bestaande werknemers door psychische klachten is van groot belang, ruim een derde van het langdurig verzuim heeft een psychische achtergrond.

Uitval door werkstress of burn-out groot

Het aandeel werkstress gerelateerd verzuim is inmiddels zo groot, dat het beroepsziekte nummer 1 is. Het is een gevolg van een langdurige periode van stress en (over)spanning waardoor iemand zowel fysiek en mentaal opgebrand raakt. Alledaagse taken zoals werk kunnen dan een immense opgave zijn en te inspannend. Het duurt bij werknemers met psychische klachten die uitvallen steeds langer voordat ze weer aan het werk zijn; gemiddeld 220 dagen in de eerste helft van 2018. In 2017 was het 197 dagen en in 2016 nog 167 dagen. Van de werknemers die kampen met een burn-out is een kwart zelfs na 340 dagen nog niet hersteld.

Werkgevers kunnen cruciale rol spelen bij het voorkomen van uitval

Naast het persoonlijke leed voor de betreffende werknemer, kost het aan werkstress gerelateerde verzuim werkgevers veel geld. Een burn-out die 8 maanden duurt, kost al gauw € 80.000 exclusief de kosten van vervanging. Uit onderzoek blijkt dat werk in de meeste gevallen één van de belangrijke oorzaken is van overspannenheid en burn-out. Als werkgever wil je natuurlijk graag voorkomen dat werknemers hierdoor uitvallen, maar hoe doe je dat? 

Uit groeiende literatuur blijkt dat je als werkgever in een vroeg stadium een cruciale rol kunt spelen in het voorkomen van uitval van werknemers met (milde) psychische klachten. Maar hoe? Veel leidinggevenden en werkgevers willen wel, maar weten niet goed wat ze moeten doen om medewerkers te ondersteunen. Uit onderzoek van bijzonder hoogleraar Evelien Brouwers van Tilburg University blijkt dat bijna 40 procent van de leidinggevenden niet te weten hoe ze een werknemer met psychische gezondheidsklachten zouden moeten helpen. Een vijfde deel zegt daarnaast niet te weten hoe ze met iemand met psychische gezondheidsklachten om moeten gaan. 

Hoe kan je blijven werken met psychische klachten?

Het convenant Sterk door Werk werkt met verschillende partijen samen om te zorgen dat mensen met een psychische kwetsbaarheid kunnen blijven werken. Zo is het convenant betrokken bij de onderzoekers van het lectoraat Arbeidsdeskundigheid van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) om tools zoals de handreiking ‘Blijven werken bij psychische klachten” met daarin vijf praktische handvatten te ontwikkelen. Werkgevers kunnen de handreiking gebruiken om de kans op uitval door psychische problemen van werknemers te verkleinen. Aan de hand van deze handreiking kunnen werkgevers met een werknemer met mentale klachten het gesprek aangaan en samen kijken wat nodig is om aan het werk te kunnen blijven.

Meer weten?

Wil jij als werknemer of als werkgever weten hoe Sterk door Werk kan helpen bij het voorkomen van uitval door psychische klachten?

recente artikelen

kennisbank preventie onderdelen

KENNISBANK PREVENTIE

Wil jij als professional, werknemer of werkgever weten hoe je voorkomt dat een werknemer door psychische klachten uitvalt?

Hieronder vind je praktische informatie, handige tips en tools, onderzoeken en trainingen die helpen bij het voorkomen van uitval door psychische klachten.

Je vraagt je als werkgever af hoe medewerkers die last hebben van psychische klachten aan het werk kunnen blijven. Dit is misschien vanuit economisch oogpunt, om ziekteverzuim en hoge kosten hiervan te voorkomen. Maar ook vanuit maatschappelijk oogpunt, om als werkgever optimaal gebruik te maken van de talenten en vermogens op de arbeidsmarkt.
Handreiking HAN: blijven werken met psychische klachten: 5 handvatten om je medewerker met psychische klachten te ondersteunen.

Meer over de Handreiking

 Werkgevers hebben wel degelijk invloed op het wel of niet uitvallen van medewerkers door psychische klachten. Dat blijkt uit het recente onderzoek ‘Blijf sterk aan het werk’ van HR-Master student Anne Achten van Tilburg University, in samenwerking met Suzanne van Hees Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Tranzo Tilburg. 

Naar de tips en links

Een onderzoek naar ervaren werkvermogen van werkenden met psychische klachten en de kans om te blijven werken, en rol hierin van ervaren steun op de werkvloer en werkaanpassingen op het werk. Onderzoekers: Anne Achten, Msc | anneachten@hotmail.com Suzanne van Hees, PhD-kandidaat TRANZO Tilburg University | suzanne.vanhees@han.nl

Naar de Infographic

Helaas zien we (werk)stress en burnoutgerelateerde verzuim steeds verder toenemen. Dat geldt waarschijnlijk ook voor jouw organisatie? De voorspelling is dat als we zo doorgaan in 2030 ruim 1 op 4 medewerkers met burn-outklachten kampt.

Whitepaper Stress en burn-out problematiek

Supporting employees with common mental health problems at work: a realist approach.

Het proefschrift

Blijven werken in praktische beroepen als je psychische klachten hebt. Tips en lessen uit onderzoek. HAN, University of Applied Sciences. 

 De mentaal gezonde zaak: Bouwine Carlier, Emma Vossen, Suzanne van Hees, Shirley Oomens. Informatie: Bouwine.Carlier@han.nl

Tips en lessen

In circa één op de drie gevallen spelen bij ziekteverzuim psychische klachten een rol. In deze handreiking gaan we in op de rol die de werkgever kan spelen in het signaleren en het bespreekbaar maken van psychische klachten op de werkvloer. Met als doel om zo mogelijk uitval te voorkomen.

Naar de website

In deze korte training van 2 dagen maak je kennis met de wetenschappelijk onderbouwde handreiking Blijven werken bij psychische klachten. We behandelen de inhoud, de toegevoegde waarde en de manieren en randvoorwaarden om de handreiking te implementeren. Een ervaringsdeskundige, die werkzaam is ondanks psychische klachten, geeft praktijkvoorbeelden en lessen. Tijdens rollenspellen oefen je met het begeleiden van leidinggevenden in het gebruik van de handreiking. Ook bespreken we dilemma’s in deze coaching.

Meer over de training

De steun van leidinggevenden voor werknemers met psychische klachten kan verbeterd worden door een nieuwe, wetenschappelijk onderbouwde aanpak. Deze gaat over het signaleren en bespreekbaar maken van psychische klachten bij medewerkers en het tijdig inzetten van werkaanpassingen voordat verzuim optreedt. Dat blijkt uit de onderzoeken van promovenda Suzanne van Hees, onderzoeker bij de HAN en Tilburg University. Suzanne promoveert op vrijdag 30 juni 2023 aan Tilburg University.

Meer over deze handreiking

Met Open Hiring heeft iedereen een eerlijke kans op een baan. Wie wil werken, kan zó aan de slag. Zonder sollicitatiegesprek, zonder brief, zonder vragen. Met één druk op de knop. Open Hiring draait namelijk niet om diploma’s, maar om mensen. Niet om praatjes, maar om aanpakken.Veel mensen die vanuit een uitkering willen gaan werken durven die stap niet te zetten. Zij hebben de zekerheid van een stabiel inkomen, vaste begeleiding of een veilige weg nodig. Simpel Switchen wil de drempels om aan het werk te gaan wegnemen en het mensen makkelijker maken om een stapje terug te doen als het even niet lukt.

Lees meer over het project

Een WerkgeversServicepunt (WSP) geeft werkgevers advies en ondersteuning bij de werving en selectie van personeel. Er is het Landelijk WerkgeversServicepunt en er zijn 35 regionale WerkgeversServicepunten. Deze WerkgeversServicepunten zijn een samenwerking van UWV, gemeenten en andere organisaties uit uw eigen regio. Het Landelijk WerkgeversServicepunt maakt deel uit van UWV.

Meer informatie

De Harrie Helpt-training is een tweedaagse training waarin de deelnemer opgeleid wordt tot de ideale collega van iemand met een arbeidsbeperking- Harrie. Deze training is ontwikkeld voor mensen die als Harrie zullen gaan functioneren of die dit al doen.

Naar de training

Heb je te maken met somberheid of depressie, zelf of in je omgeving? Er zijn dingen die je kunt doen om jezelf of anderen te helpen om hiermee om te gaan. Maar wat kun je doen en wat moet je juist niet doen? Hoe herken je depressie bij anderen? En waar kun je terecht voor hulp? Samen met de Depressievereniging ontwikkelden we een drietal kaarten met tips.

Naar de Tips

UWV WerkBedrijf Rijk van Nijmegen zet sinds een kleine drie jaar ervaringsdeskundigen in bij het begeleiden van klanten met een psychische kwetsbaarheid of verslaving. De dienstverlening is een succes: het helpt klanten stappen te maken richting participatie. Bovendien ontstaat door de komst van ervaringsdeskundigen binnen de UWV-organisatie meer begrip voor de problematiek en is er een betere relatie met bijvoorbeeld lokale GGZ-instellingen en wijkteams.

Bekijk hier de pdf

Hoe houd je regionale samenwerking tussen werk & inkomen en ggz levend? Ook in coronatijd & met een aflopende ministeriele financiële impuls.

Bekijk hier de pdf

Regionale samenwerking ggz en werk & inkomen

Bekijk hier de routekaart

Hier vindt u veel informatie over het waarom van inclusief werkgeven, hoe te starten en wat u als werkgever hiervoor nodig heeft. De informatie is met name gericht op de doelgroep van de banenafspraak.

De Zelfcoach is gratis en bevat handige tips, sprekende voorbeelden, checklists, stappenplannen, informatieve brochures en relevante links.

Naar de zelfcoach

Gemeenten hebben de afgelopen jaren meer taken en verantwoordelijkheden gekregen rondom werk en inkomen, re-integratie, schuldhulpverlening en armoedebestrijding. Wat werkt voor wie, wat niet en waarom? Ons kennisprogramma Vakkundig aan het werk stimuleert onderzoek naar concrete antwoorden op deze vragen.

Meer weten?

Deze kennisbibliotheek biedt werkgevers, werknemers, zelfstandigen en professionals handvatten om samen het gesprek aan te gaan over de noodzakelijke stappen om aan het werk te blijven of te komen met een chronisch verminderde belastbaarheid.

Naar de kennisbibliotheek

In deze Kennisbank staan publicaties uit de diverse (onderzoeks)projecten die Instituut Gak financiert. De thema’s bestrijken het brede terrein van sociale zekerheid en arbeidsmarkt, waaronder ook pensioenen, de relatie onderwijs-arbeidsmarkt, HRM en arbeid en gezondheid. Op al deze thema’s is zowel aandacht voor de onderliggende stelsels als voor de uitvoeringspraktijk. De publicaties zijn divers en bedoeld voor zowel beleidsprofessionals, sociale ondernemers als voor onderzoekers. In de Kennisbank zijn onder andere te vinden: handreikingen, proefschriften, brochures, artikelen, essays en onderzoeksrapporten.

Naar de kennisbank

NLWerkt Magazine is het gratis magazine van UWV voor werkgevers. Hierin vindt u reportages en achtergrondverhalen van collega-ondernemers door heel het land. Maar ook uitleg over complexe wetgeving, oplossingen, tips en advies bij arbeidsmarktvraagstukken.

Meer weten?

Website met diverse actuele informatie over wet- en regelgeving mbt werknemers met een uitkering.

Naar de website

Werken kan bijdragen aan uw herstel. Werk kan u helpen om meer grip te krijgen op uw leven. Maar werk kan uw herstel ook in de weg staan. Of zelfs een oorzaak zijn van uw klachten. Daarom is het belangrijk dat u met uw hulpverleners en met anderen praat over wat werk voor u betekent. Welk werk past bij u? Wat doet u graag? Wat zijn uw mogelijkheden? In welke situatie kunt u optimaal functioneren? Wat en wie helpt u hierbij? Deze leidraad helpt u bij het vinden van antwoorden op deze vragen.

Naar de leidraad

Hoe ondersteun je mensen met een psychische kwetsbaarheid in het proces van arbeidsparticipatie? En hoe doe je dat zonder het bedrijfsbelang uit het oog te verliezen? In deze vierdaagse module leer je hoe je het gedachtegoed van ‘Mensen met Mogelijkheden’ (MMM) toepast in de praktijk.

Meer weten?

Tranzo is het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, Tilburg University. Tranzo verbindt wetenschap en praktijk op het gebied van zorg en welzijn. Binnen de Academische Werkplaats Arbeid en Gezondheid wordt actief samengewerkt tussen wetenschap en praktijk in onderzoek en kennisuitwisseling. Onderzoeksprojecten binnen de Academische Werkplaats hebben tot doel duurzame inzetbaarheid en arbeidsparticipatie te bevorderen en zijn derhalve ook gericht op kennisdeling, kennisvermeerdering en implementatie. Er wordt nadrukkelijk aandacht gegeven aan het werknemersperspectief en er wordt beoogd om relevante anderen, zoals werkgevers, professionals en burgers te betrekken bij projecten en activiteiten.

Meer weten?

De webinars van UWV helpen je bij het vinden van werk. Een webinar is een online presentatie die je vanachter je eigen computer of tablet bekijkt. Je leert bijvoorbeeld hoe je opvalt met je cv, waar veel kans is op werk en hoe jij jezelf onderscheidt van andere sollicitanten. Via chat kun je direct je vragen stellen.

Bekijk de agenda en geef je op voor een live webinar. Of bekijk een webinar dat al is geweest terug via ‘Webinar archief’.

Website met informatie en tips voor mensen met psychische klachten die een baan zoeken of zich binnen hun huidige baan verder willen ontwikkelen.

Naar de website

Measurement of cost-effectiveness – Samen voor de Klant

Naar de pdf

Abonneer op onze nieuwsbrief