Thema Aan het werk
Begeleiding naar werk helpt mensen met een psychische kwetsbaarheid
Werk werkt als medicijn voor mensen met een psychische kwetsbaarheid
Zowel onderzoeken als ervaringen uit de praktijk laten er geen misverstand over bestaan: voor mensen met een psychische kwetsbaarheid kan werk een goed medicijn zijn. Een passende baan geeft zin aan het dagelijks bestaan, is een reden om uit bed te komen en zorgt voor sociale contacten. En dat heeft zelfs zo’n positieve invloed op de mentale gezondheid dat de zorgvraag van ggz-cliënten bijna halveert bij het hebben van duurzaam werk. Toch blijkt uit de cijfers van ggz dat veel cliënten geen baan hebben. Bijna zestig procent van alle ggz-kosten wordt gemaakt door mensen met een uitkering van UWV of de gemeente. Deze kosten zijn daarmee per uitkeringsgerechtigde ongeveer negen keer hoger dan voor mensen met een baan. Veel uitkeringsgerechtigden met psychische problemen willen graag aan het werk, maar krijgen daarvoor onvoldoende kansen. Vaak is een begeleidingstraject, zoals een IPS-traject (Individuele Plaatsing en Steun), het middel voor het realiseren van duurzaam werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
Samenwerking ggz en Werk & Inkomen voor effectieve re-integratie
Om meer mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam naar werk te begeleiden of aan het werk te houden, is samenwerking van de verschillende betrokken instanties het sleutelwoord. Wanneer professionals uit de geestelijke gezondheidszorg en aan de kant van uitkeringsverstrekkers, zoals UWV en gemeenten, samen met werkgevers doordrongen zijn van de herstellende kracht die passend werk kan hebben en de handen ineenslaan, leidt dat tot mooie successen. Het levert werk en meer kwaliteit van leven op voor de werkzoekende, maar ook dalende uitkeringskosten en dalende zorgkosten. Bovendien ingevulde vacaturen voor werkgevers. Een mooie win-win-win.
Deze betrokken instanties zijn vertegenwoordigd in het convenant Sterk door Werk. De ministeries van SZW en VWS hebben in 2022 extra geld vrijgemaakt voor de bemiddeling naar werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Deze bemiddeling wordt uitgevoerd vanuit het landelijke project Hoofdzaak } Werk van Sterk door Werk. En heeft als doel om meer baankansen te realiseren voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Afgesproken is om 100 IPS begeleidingstrajecten in alle 35 arbeidsmarktregio’s per jaar te realiseren. In het project werken gemeenten, zorgverzekeraars, UWV, de Nederlandse ggz en werkgevers met arbeidsmarktregio’s samen om de doelen te bereiken. Klik hier voor meer informatie over het project Hoofdzaak } Werk.
Verschillende re-integratie methodieken
Er bestaan verschillende methodieken die professionals van gemeenten, UWV en ggz kunnen inzetten als re-integratie trajecten om cliënten met psychische problematiek te begeleiden naar werk. Zo is er bijvoorbeeld het IPS-traject (Individuele Plaatsing en Steun), Werk als Beste Zorg, jobcoaching en de Werkgerichte Geïntegreerde Behandelaanpak (WGB).
Meer weten over het project Hoofdzaak } Werk?
Wil je als werkgever mensen met een psychische kwetsbaarheid inzetten binnen je organisatie?
En wil je daar meer over weten? Neem dan contact op met:
Het werkgeverservicepunt (WSP) is een samenwerkingsverband van UWV, gemeenten en SW-bedrijven in de arbeidsmarktregio.
WSP is hét aanspreekpunt voor werkgevers in de regio die inclusief willen ondernemen.
De Normaalste Zaak is een groeiend netwerk van ruim 700 bedrijven en organisaties die samen aan een inclusieve arbeidsmarkt bouwen
recente artikelen
kennisbank Aan het werk onderdelen
KENNISBANK AAN HET WERK
Weten hoe je mensen met een psychische kwetsbaarheid begeleid naar werk?
Hieronder vind je praktische informatie, handige tips en tools, onderzoeken en trainingen die helpen bij toeleiding naar werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.
TNO – LIFESTYLE4HEALTH: Benut verborgen arbeidspotentieel
Het document schetst de visie en strategische doelen van TNO voor 2025, met de focus op innovatie en duurzame ontwikkeling in verschillende sectoren. Het benadrukt het belang van samenwerking met partners en belanghebbenden om technologische vooruitgang te stimuleren en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Belangrijke aandachtsgebieden zijn energietransitie, digitale transformatie en het verbeteren van de kwaliteit van leven door onderzoek en ontwikkeling.
AWVN: Nationale Voorbeeldenbank
Al veel werkgevers maken ruimte voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Hier, in de ‘Nationale voorbeeldenbank inclusief werkgeven’, vindt u artikelen, filmpjes en webpagina’s van of over inclusieve bedrijven – ter inspiratie en informatie. Bent u op zoek naar voorbeelden in uw arbeidsmarktregio of sector? Er zijn verschillende filtermogelijkheden.
Maakt uw organisatie ruimte voor werkzoekenden voor wie de arbeidsmarkt op grotere afstand staat en staat u nog niet in de ‘Nationale voorbeeldenbank inclusief werkgeven’? Neem dan contact op met Lisanne Smits (l.smits@awvn.nl).
Kenniscentrum Phrenos: IPS toepasbaar voor iedereen?
IPS is een methodiek die mensen met psychische problemen helpt bij het vinden en behouden van betaald werk. Door de stevige inhoudelijke basis, landelijke financiële regeling en groeiende domeinoverstijgende samenwerking wil een groeiend aantal aanbieders IPS uitvoeren. Niet iedere aanbieder kan IPS echter uitvoeren en het is voor partijen uit het veld onduidelijk voor welke doelgroep en in welke organisaties IPS toepasbaar is. Om hier meer inzicht in te bieden heeft Kenniscentrum Phrenos een kwaliteitskader voor de implementatie van IPS ontwikkeld.
AWVN: Gelijke kansen op de werkvloer
De Nederlandse arbeidsmarkt biedt veel kansen. Kansen om aan werk te komen en je verder te ontwikkelen. Bijna nergens ter wereld doen zoveel mensen mee op de arbeidsmarkt. Toch is die arbeidsmarkt niet voor iedereen even gastvrij. Er staan nog steeds mensen aan de kant die wel willen en kunnen werken. Er zijn bedrijven die daar oog voor hebben, maar nog niet iedereen ziet het belang van diversiteit en inclusie. Met dit manifest wil AWVN daarom een beweging in gang zetten. Doel is dat álle werkgevers zorgen voor gelijke kansen. Want daar profiteert uiteindelijk iedereen van.
De Nederlandse arbeidsmarkt biedt veel kansen. Kansen om aan werk te komen en je verder te ontwikkelen. Bijna nergens ter wereld doen zoveel mensen mee op de arbeidsmarkt. Toch is die arbeidsmarkt niet voor iedereen even gastvrij. Er staan nog steeds mensen aan de kant die wel willen en kunnen werken. Er zijn bedrijven die daar oog voor hebben, maar nog niet iedereen ziet het belang van diversiteit en inclusie. Met dit manifest wil AWVN daarom een beweging in gang zetten. Doel is dat álle werkgevers zorgen voor gelijke kansen. Want daar profiteert uiteindelijk iedereen van.
AWVN: Toolbox gelijke kansen op de arbeidsmarkt
Met een denktank van bedrijven, brancheverenigingen en deskundigen hebben we een manifest opgesteld. Daarin benoemen we 8 principes waarmee we een beweging in gang kunnen zetten; een beweging die zorgt voor gelijke kansen voor iedereen.
Op deze pagina vindt u de bijbehorende toolbox: een verzameling van alle praktische stappen die u als werkgever kunt zetten richting een diverse en inclusieve organisatie. De toolbox is onderverdeeld in 14 inclusieve thema’s.
Phrenos: Openbaar dashboard landelijke werkmonitor
Kenniscentrum Phrenos heeft, in samenwerking met Hoofdzaak Werk, Divosa en GGZ Dataportaal (onderdeel van Akwa GGZ), de eerste versie van het openbaar dashboard van de landelijke werkmonitor beschikbaar gesteld U kunt deze direct inzien via:
Meer over de Werkmonitor Hoofdzaak Werk →
De eerste versie van het openbaar dashboard van de landelijke werkmonitor →
Trimbos: Psychische aandoeningen in de algemene bevolking
Bijna de helft (48%) van de volwassenen in Nederland (18-75 jaar) heeft ooit in het leven één of meerdere psychische aandoeningen gehad. Stemmingsstoornissen en angststoornissen komen allebei bij ruim een kwart van de volwassenen voor.
HARRIE-training: Hoe begeleid je een collega met een psychische kwetsbaarheid?
De Harrie Helpt-training is een tweedaagse training waarin de deelnemer opgeleid wordt tot de ideale collega van iemand met een arbeidsbeperking- Harrie. Deze training is ontwikkeld voor mensen die als Harrie zullen gaan functioneren of die dit al doen.
ZINZIZ onderzoek: Samenwerking ggz en Werk & Inkomen
Hoe houd je regionale samenwerking tussen werk & inkomen en ggz levend? Ook in coronatijd & met een aflopende ministeriele financiële impuls. In dit rapport schetsen we de initiatieven rondom borging en inbedding van regionale samenwerkingen tussen partijen uit de domeinen Werk & Inkomen en GGZ. Deze samenwerking is niet recent gestart, maar is een resultaat van jarenlange aandacht voor het thema.
Bekijk hier de pdf →
ZINZIZ onderzoek: Routekaart borging & inbedding
Regionale samenwerking ggz en werk & inkomen. Met deze routekaart willen we je concrete handvatten bieden om de inzichten en adviezen van het onderzoek naar de regionale samenwerking GGZ en Werk & Inkomen ook in de praktijk te gaan toepassen. We hebben daarbij de zes vormen van inbedding en borging van een regionale samenwerking die uit eerder onderzoek naar voren zijn gekomen, verder uitgewerkt.
Bekijk hier de routekaart →
AWVN: Tips voor inclusief werkgeven vindt u bij Zelfcoach
Hier vindt u veel informatie over het waarom van inclusief werkgeven, hoe te starten en wat u als werkgever hiervoor nodig heeft. De informatie is met name gericht op de doelgroep van de banenafspraak.
De Zelfcoach is gratis en bevat handige tips, sprekende voorbeelden, checklists, stappenplannen, informatieve brochures en relevante links.
Naar de zelfcoach →
ZonMw: Vakkundig aan het werk
Gemeenten hebben de afgelopen jaren meer taken en verantwoordelijkheden gekregen rondom werk en inkomen, re-integratie, schuldhulpverlening en armoedebestrijding. Wat werkt voor wie, wat niet en waarom? Het ZonMw kennisprogramma Vakkundig aan het werk stimuleert onderzoek naar concrete antwoorden op deze vragen.
AKC Kennisbibliotheek Chronisch Werkt voor werkgevers, werknemers en professionals
Deze kennisbibliotheek biedt werkgevers, werknemers, zelfstandigen en professionals handvatten om samen het gesprek aan te gaan over de noodzakelijke stappen om aan het werk te blijven of te komen met een chronisch verminderde belastbaarheid. De Kennisbibliotheek Chronisch Werkt is ontwikkeld door onderzoekers van de Hogeschool van Rotterdam, het Erasmus Medisch Centrum en het Universitair Medisch Centrum Groningen, in samenwerking met arbeidsdeskundigen en ervaringsdeskundigen.
Naar de kennisbibliotheek→
Instituut GAK Kennisbank
In deze Kennisbank staan publicaties uit de diverse (onderzoeks)projecten die Instituut Gak financiert. De thema’s bestrijken het brede terrein van sociale zekerheid en arbeidsmarkt, waaronder ook pensioenen, de relatie onderwijs-arbeidsmarkt, HRM en arbeid en gezondheid. Op al deze thema’s is zowel aandacht voor de onderliggende stelsels als voor de uitvoeringspraktijk. De publicaties zijn divers en bedoeld voor zowel beleidsprofessionals, sociale ondernemers als voor onderzoekers. In de Kennisbank zijn onder andere te vinden: handreikingen, proefschriften, brochures, artikelen, essays en onderzoeksrapporten.
Open Hiring – Een baan vinden zonder te hoeven solliciteren
Met Open Hiring heeft iedereen een eerlijke kans op een baan. Wie wil werken, kan zó aan de slag. Zonder sollicitatiegesprek, zonder brief, zonder vragen. Met één druk op de knop. Open Hiring draait namelijk niet om diploma’s, maar om mensen. Niet om praatjes, maar om aanpakken.
Werken met IPS
IPS (Individuele Plaatsing en Steun) is dé methode om mensen met een ernstige psychische aandoening die graag willen werken, te helpen bij het verkrijgen en behouden van een betaalde baan.
De Normaalste Zaak: Werken met een psychische kwetsbaarheid
Samen met werkgeversvereniging AWVN agenderen we een belangrijk thema: werken met een psychische kwetsbaarheid. Uit onderzoek blijkt dat werkzoekenden met een psychische kwetsbaarheid tot 7 keer moeilijker aan een baan komen. Ontzettend zonde, voor zowel de werkzoekende als voor de werkgever die gemotiveerde medewerkers misloopt.
HAN: Infographic Blijf Sterk aan het Werk
Een onderzoek naar ervaren werkvermogen van werkenden met psychische klachten en de kans om te blijven werken, en rol hierin van ervaren steun op de werkvloer en werkaanpassingen op het werk. Onderzoekers:
Anne Achten, Msc | anneachten@hotmail.com
Suzanne van Hees, PhD-kandidaat TRANZO Tilburg University | suzanne.vanhees@han.nl
HAN: Blijven werken met psychische klachten
Je vraagt je als werkgever af hoe medewerkers die last hebben van psychische klachten aan het werk kunnen blijven. Dit is misschien vanuit economisch oogpunt, om ziekteverzuim en hoge kosten hiervan te voorkomen. Maar ook vanuit maatschappelijk oogpunt, om als werkgever optimaal gebruik te maken van de talenten en vermogens op de arbeidsmarkt.
Handreiking HAN: blijven werken met psychische klachten: 5 handvatten om je medewerker met psychische klachten te ondersteunen.
Kenniscentrum Inclusieve en Sociale Werkgelegenheid
Overzicht van Kenniscentrum Inclusieve en Sociale Werkgelegenheid met een divers aanbod van kennis en praktische ondersteuning voor beleidsmakers en beslissers, professionals en experts en werknemers en werkzoekenden.
Een samenwerking van SBCM, het Kenniscentrum en A&O-fonds sociale werkgelegenheid, en Cedris, de landelijke vereniging voor een inclusieve arbeidsmarkt.
Psychische aandoening: Houd je dat voor jezelf… of vertel je het tijdens een sollicitatie?
Een psychische aandoening komt veel voor. De meeste werkgevers hebben dus al lang 1 of meer mensen in dienst die een psychische aandoening hebben, of hebben gehad.
Maar is het slim om een psychische aandoening te bespreken tijdens een sollicitatie?
Trimbos: Veel eenzaamheid onder mensen met ernstige psychische problemen
De kwaliteit van leven van mensen met ernstige psychische problemen blijft nog steeds achter op die van de algemene bevolking. Dit blijkt uit recente uitkomsten van het panel Psychisch Gezien van het Trimbos-instituut, dat sinds 2010 rapporteert over de levenskwaliteit, zorgbehoefte en deelname aan de maatschappij van mensen met ernstige psychische problemen.
Meer weten? →
Werkgeversservicepunt biedt werkgevers ondersteuning
Een WerkgeversServicepunt (WSP) geeft werkgevers advies en ondersteuning bij de werving en selectie van personeel en ondersteunt bij het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Er is het Landelijk WerkgeversServicepunt en er zijn 35 regionale WerkgeversServicepunten. Deze WerkgeversServicepunten zijn een samenwerking van UWV, gemeenten en andere organisaties uit uw eigen regio. Het Landelijk WerkgeversServicepunt maakt deel uit van UWV.
UWV – NLWerkt Magazine voor Werkgevers
NLWerkt Magazine is het gratis magazine van UWV voor werkgevers. Hierin vindt u reportages en achtergrondverhalen van collega-ondernemers door heel het land. Maar ook uitleg over complexe wetgeving, oplossingen, tips en advies bij arbeidsmarktvraagstukken.
UWV – informatie over werknemers met een uitkering
U heeft een werknemer met een uitkering van UWV in dienst genomen. Of uw werknemer krijgt een uitkering van UWV, maar blijft bij u in dienst. UWV kan daarbij helpen met een aantal voordelen en vergoedingen voor u en uw werknemer.
Generieke module Arbeid als medicijn: leidraad om gesprek te voeren over ‘Werk als Medicijn’
Werken kan bijdragen aan uw herstel. Werk kan u helpen om meer grip te krijgen op uw leven. Maar werk kan uw herstel ook in de weg staan. Of zelfs een oorzaak zijn van uw klachten. Daarom is het belangrijk dat u met uw hulpverleners en met anderen praat over wat werk voor u betekent. Welk werk past bij u? Wat doet u graag? Wat zijn uw mogelijkheden? In welke situatie kunt u optimaal functioneren? Wat en wie helpt u hierbij? Deze leidraad helpt u bij het vinden van antwoorden op deze vragen.
Kerntraining arbeidsparticipatie: wordt een erkend MMM-professional
Hoe ondersteun je mensen met een psychische kwetsbaarheid in het proces van arbeidsparticipatie? En hoe doe je dat zonder het bedrijfsbelang uit het oog te verliezen? In deze vierdaagse module leer je hoe je het gedachtegoed van ‘Mensen met Mogelijkheden’ (MMM) toepast in de praktijk.
UWV: Ervaringsdeskundige zet klant in beweging
UWV WerkBedrijf Rijk van Nijmegen zet sinds een kleine drie jaar ervaringsdeskundigen in bij het begeleiden van klanten met een psychische kwetsbaarheid of verslaving. De dienstverlening is een succes: het helpt klanten stappen te maken richting participatie. Bovendien ontstaat door de komst van ervaringsdeskundigen binnen de UWV-organisatie meer begrip voor de problematiek en is er een betere relatie met bijvoorbeeld lokale GGZ-instellingen en wijkteams.
UWV: Op weg naar werk met de webinars van UWV
De webinars van UWV helpen je bij het vinden van werk. Een webinar is een online presentatie die je van achter je eigen computer of tablet bekijkt. Je leert bijvoorbeeld hoe je opvalt met je cv, waar veel kans is op werk en hoe jij jezelf onderscheidt van andere sollicitanten. Via chat kun je direct je vragen stellen.
WijzijnMind: Op weg naar werk
Website met informatie en tips voor mensen met psychische klachten die een baan zoeken of zich binnen hun huidige baan verder willen ontwikkelen.
Werk en participatie als medicijn – Erasmus MC
Measurement of cost-effectiveness van Alex Burdorf, ism Merel Schuring Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC, Rotterdam
Kans op werk daalt door lange ggz-wachtlijsten
De gemiddelde wachttijd voor een behandeling in de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg (ggz) is op dit moment vijftien weken. Wat zijn de gevolgen van deze wachttijden voor ggz-behandeling op de arbeidsmarktstatus van wachtenden?
Tranzo – Arbeid en gezondheid
Tranzo is het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, Tilburg University. Tranzo verbindt wetenschap en praktijk op het gebied van zorg en welzijn. Binnen de Academische Werkplaats Arbeid en Gezondheid wordt actief samengewerkt tussen wetenschap en praktijk in onderzoek en kennisuitwisseling. Onderzoeksprojecten binnen de Academische Werkplaats hebben tot doel duurzame inzetbaarheid en arbeidsparticipatie te bevorderen en zijn derhalve ook gericht op kennisdeling, kennisvermeerdering en implementatie. Er wordt nadrukkelijk aandacht gegeven aan het werknemersperspectief en er wordt beoogd om relevante anderen, zoals werkgevers, professionals en burgers te betrekken bij projecten en activiteiten.
Divosa: Simpel Switchen in de participatieketen
Veel mensen die vanuit een uitkering willen gaan werken durven die stap niet te zetten. Zij hebben de zekerheid van een stabiel inkomen, vaste begeleiding of een veilige weg nodig. Simpel Switchen wil de drempels om aan het werk te gaan wegnemen en het mensen makkelijker maken om een stapje terug te doen als het even niet lukt.
Cedris: Ontwikkeling van de inclusieve arbeidsmarkt
De feitelijke analyse laat de ontwikkeling van de inclusieve arbeidsmarkt zien. Centrale vraag waar deze analyse een antwoord op probeert te vinden: is de arbeidsmarkt in 2020 inclusiever geworden? De analyse is gebaseerd op cijfers van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de banenafspraak en beschut werk die onlangs zijn gepubliceerd.
UWV: Kansen op de arbeidsmarkt
UWV onderzoekt in welke beroepen de kans op het vinden van een baan het grootst is. En in welke beroepen juist minder werk is. Bekijk op deze pagina het overzicht van kansrijke en minder kansrijke beroepen.
IHW 2.0 – Kunnen we het werk niet slimmer verdelen? Ja dat kan!
Inclusief Herontwerp van Werk (IHW) 2.0 is een door CIAO i.s.m. UWV ontwikkelde methode om werk duurzaam anders te organiseren voor werkenden en werkzoekenden. In nauwe samenspraak met werkenden kunnen personeelstekorten effectief aangepakt worden. Plan B Media heeft voor CIAO een animatiefilmpje gemaakt waarin kort en helder uitgelegd wordt wat CIAO doet, en hoe en waarom je werk anders kunt verdelen om passend en duurzaam werk te realiseren voor iedereen.
Programmaraad: De routekaart psychische aandoeningen en werk
Online routekaart ter bevordering van kennisdeling- en opbouw over de relatie tussen werk en herstel van psychische aandoeningen. Aanbieder Programmaraad Regionale Arbeidsmarkt.
Programmaraad: Kennisbank Psychische Kwetsbaarheid en Werk
De kennisbank Psychische Kwetsbaarheid en Werk is bedoeld om kennis en ervaringen op het gebied van psychische kwetsbaarheid en werk toegankelijk te maken voor beslissers, beleidsmedewerkers en professionals van GGZ-instellingen en gemeentelijke afdelingen Werk & Inkomen en alle andere geïnteresseerden. De Kennisbank is in november 2020 opgezet door de Programmaraad Regionale Arbeidsmarkt als de opvolger van de publicatie Routekaart Psychische aandoeningen en werk. De informatie wordt regelmatig geactualiseerd. Nieuwe ontwikkelingen en informatie nemen we graag op.
Proefschrift ‘Decisions on disclosure of mental illness in the workplace’
Beslissingen over openbaarmaking van psychische aandoeningen op de werkplek: Evaluatie van een stigma-bewustmakingsinterventie voor werklozen met psychische aandoeningen.
Ga naar het proefschrift →
