Raymond Puts in Column: ­’Gebrek aan structurele IPS-financiering treft vooral individu’

Raymond Puts (AWVN) over het belang van structurele financiering van re-integratietrajecten, zoals IPS voor mensen met een psychische kwetsbaarheid

Dit project verdient meer tijd!

In Nederland wordt steeds vaker ingezet op de waarde van werk, ook voor andere leefgebieden. Zo leren statushouders sneller Nederlands wanneer zij tijdens werk taalondersteuning krijgen. De wet inburgering is sinds 2022 dan ook zo ingericht dat het leren van onze taal zoveel mogelijk wordt gecombineerd met werk. Een ander voorbeeld. Voor sommige jongeren is het halen van een mbo-diploma een brug te ver. Nieuwe praktijkverklaringen maken het echter mogelijk om toch, al werkend, een kwalificatie te halen. Een domeinoverstijgende aanpak helpt sociale problemen aan te pakken. Of, zoals Fred Paling en Erik Dannenberg in voorgaande columns verwoordden: stop met kijken door een rietje. Problemen van mensen laten zich niet zo makkelijk in één hokje plaatsen.

Arbeid als Medicijn

Ook in de geestelijke gezondheidszorg is de waarde van werk bewezen. Daar kan werk werken, als medicijn. In goede gezondheid voelen wij ons vitaal. Wij weten onze krachten aan te wenden en ervaren hier erkenning voor. Dat is een vorm van gezondheid die ook te verkrijgen is door werk. En dat is ook waarom werk een succesvol onderdeel kan zijn van een hersteltraject voor mensen met psychische kwetsbaarheden.

Er is een groeiend aantal van dit soort trajecten, dat geestelijke gezondheidszorg en werk combineert voor mensen die re-integreren. Mensen die willen en kunnen werken, komen zo aan het werk. Baten voor hen, voor de maatschappij, maar ook voor de werkgever. Broodnodige nieuwe medewerkers die, door deze specialistische trajecten zoals IPS, vaker duurzaam bij werkgevers blijven werken. Dat toont de methode ook aan. Er is ruimte om te onderzoeken wat iemand écht motiveert en kan.  Daarnaast doen de begeleider en werkzoekende nog meer voorwerk. Wil iemand op de werkvloer open of gesloten zijn over psychische kwetsbaarheden? En wat heeft iemand nodig om het werk te doen en hoe geef je dit aan? Samen kiezen de begeleider en werkzoekende een praktische insteek. Helderheid en zekerheid die belangrijk zijn voor zowel medewerker als werkgever.

Fysiek en mentaal sterk, ook met psychische kwetsbaarheid!

Opgeschaald, en nu?

In de arbeidsmarktregio’s zijn gemeenten, GGZ en UWV druk aan de slag gegaan om deze aanpak op te schalen. Dit doen ze binnen het project Hoofdzaak } Werk van het convenant Sterk door Werk . 3500 IPS-trajecten worden er nu per jaar gerealiseerd. Dat is het resultaat van samenwerking. Ook versterkt die samenwerking. Een aantal voorbeelden: er worden nu vaker de best passende trajecten aangeboden aan mensen met psychische kwetsbaarheden die werk zoeken. Professionals helpen elkaar in casuïstiekoverleg om mensen beter te ondersteunen, werkgevers worden beter ingelicht door professionals die elkaars vakgebied kennen en werkgeversnetwerken worden vaker gebundeld om tot de beste matches te komen.

Er is dus veel opgetuigd, maar het kan nog niet zelfstandig overeind blijven staan. De financiering van Hoofdzaak } Werk lijkt nu helaas eind juni te stoppen. De nieuw aangelegde infrastructuur kan mogelijk ingebed worden bij het Integraal Zorgakkoord (IZA). Want ook daar worden regionale samenwerkingen opgetuigd. Die samenwerkingen onder het IZA staan echter nog niet klaar, en het is de vraag of de infrastructuren van Hoofdzaak } Werk daar voor juli op kunnen aansluiten. Alles is op los zand gebouwd, als structurele financiering en samenwerking blijven ontbreken.

Uiteindelijk treft dit vooral het individu. Als je een psychische kwetsbaarheid hebt of krijgt, worden je kansen op de arbeidsmarkt kleiner. Het is dus zaak de infrastructuren vóór juli in te bedden. Hetzij structureel binnen het IZA, en zo niet, dan verdient dit project meer tijd om de komende periode te overbruggen. Op andere domeinen weet men elkaar te vinden. Hoe krijgen we dat hier ook voor elkaar?

Waarom deze columns?

De tien partijen van het convenant Sterk door Werk hebben de afgelopen jaren een succesvolle domeinoverstijgende samenwerking tot stand gebracht tussen de domeinen Zorg en Werk & Inkomen, waardoor mensen met een psychische kwetsbaarheid betere kansen maken op het vinden en behouden van werk. Sterk door Werk vindt het nu de hoogste tijd voor structurele financiering van de re-integratietrajecten zoals IPS om ook in de toekomst meer baankansen te garanderen voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Immers met de inzet van IPS-trajecten komen meer mensen met een psychische kwetsbaarheid aan het werk, neemt de druk op de krappe arbeidsmarkt af, daalt de vraag naar GGZ-zorg en verdienen mensen hun eigen geld. De inzet van deze trajecten levert daarmee een bijdrage aan het betaalbaar houden van de zorg in Nederland. Maar het levert veel meer op: het zorgt voor gelukkiger mensen die een beter leven ervaren! En dus trekken de convenantspartijen samen op om de politiek te overtuigen van het belang van deze structureel gefinancierde weg naar werk. In wisselende columns zullen zij de ontwikkelingen hierover vanuit hun eigen perspectief beschrijven.

Lees alle columns: