Zonder ggz-behandeling toch IPS of een andere begeleiding naar werk starten? Bij GGZ Drenthe kunnen patiënten die voor een behandeling op een wachtlijst staan sinds dit najaar in aanmerking komen voor een IPS-traject of een andere begeleiding naar werk, zoals een Werkfit-traject of een maatwerktraject van de gemeente. Ze hoeven dus niet te wachten tot ze in behandeling zijn, zoals gebruikelijk is. Dat is uniek in Nederland!

Ggz-wachttijden verergeren mentale klachten

Uit verschillende onderzoeken weten we dat het vinden of behouden van werk kan bijdragen aan herstel. Werken is goed voor de mentale gezondheid. Bij re-integratietrajecten als IPS worden patiënten vanuit hun behandeling naar werk begeleid en moeten mensen tot nu toe dus eerst in behandeling zijn voordat ze in aanmerking komen voor deze ondersteuning.

Wachten op de juiste zorg kan maanden duren terwijl uit onderzoek blijkt dat mentale klachten over het algemeen toenemen bij mensen die op een wachtlijst staan. De beschikbaarheid van re-integratietrajecten zoals IPS is ruimer, waardoor mensen bij GGZ Drenthe zonder behandeling al kunnen beginnen aan de herstelbevorderende weg naar werk. Kim Koudijs, coördinator (IPS) trajectbegeleiding re-integratie bij GGZ Drenthe legt uit waarom ze hiermee begonnen zijn:“De ontwikkeling naar (betaald) werk vinden wij bij GGZ Drenthe heel belangrijk. Trajectbegeleiders werken vanuit de missie van GGZ Drenthe: ‘Samen werken aan herstel en kwaliteit van leven’, waarbij herstel betekent zo goed mogelijk leren omgaan met een psychische kwetsbaarheid en bevorderen van de kwaliteit van leven. De ontwikkeling naar werk draagt daar zeker aan bij. We weten dat de wens om te werken leeft bij patiënten die op de wachtlijst staan, en ook bij aanbieders van een IPS-traject (UWV en Gemeenten) is het al langer onderwerp van gesprek om tijdens het wachten op een behandeling al aan stappen naar werk te kunnen beginnen. Daarom zijn we gaan kijken wat de mogelijkheden zijn.”

Wachten op behandeling verlaagt kans op betaald werk

Volgens het Zorginstituut Nederland wachten in 2023 ongeveer 84.000 mensen op behandeling in de geestelijke gezondheidszorg en dit aantal groeit. Bij de meeste mensen die wachten op een ggz-behandeling verergeren de psychische klachten tijdens het wachten, blijkt uit onderzoek van het Trimbos Instituut. Slechts bij een klein deel nemen ze af. Hoe langer iemand moet wachten, hoe langer en intensiever de uiteindelijke behandeling is. Patiënten die langer hebben moeten wachten, vallen later ook vaker uit tijdens de behandeling. Daarnaast kunnen patiënten gedemotiveerd raken tijdens het wachten waardoor zij vaker afzien van een ggz-behandeling. Wachttijden hebben ook op andere levensterreinen invloed. Zo verlaagt het wachten op een ggz-behandeling de kans op (het behouden van) betaald werk.

In de wachtstand maar toch perspectief op werk door IPS

In principe komt iedereen met een werkwens die bij GGZ Drenthe op een behandeling wacht in aanmerking voor begeleiding naar werk. Kim Koudijs: “Mensen zijn soms net uitgevallen door psychische klachten en dan is het mooi om onder begeleiding, als de wens daar is, al aan de weg terug te kunnen beginnen. Het is zonde om dan te wachten tot iemand in behandeling is, daar worden mensen over het algemeen niet beter van. Maar ook voor mensen die door hun psychische klachten wat verder van de arbeidsmarkt staan kunnen vanuit de wachtpositie stappen naar werk maken. Waarom wachten tot je in behandeling bent?”

Wanneer mensen vragen hebben over het vinden of behouden van werk of willen sparren over re-integratiemogelijkheden of opleidingen dan volgt een vrijblijvend oriëntatiegesprek met een trajectbegeleider. Zo’n begeleider kan mensen ook al helpen in het contact met andere instanties. “Mensen zijn soms bang om gesprekken te voeren met bijvoorbeeld hun uitkeringsinstantie of komen niet helemaal uit het woud van regels. Onze lijntjes naar deze instanties zijn kort en goed. We kunnen bijvoorbeeld meegaan op een gesprek. Alleen dat kan al heel waardevol zijn.”

En wat als mensen toch behoefte hebben aan zorg tijdens een traject naar werk? “De IPS-begeleiders maken deel uit van het behandelteam, ook dan zijn de lijntjes kort. Dus er is altijd wel een ‘achtervang’, maar mensen komen niet eerder van de wachtlijst af, ze krijgen geen voorrang op een behandeling. We zijn vooral heel blij dat we deze mogelijk kunnen creëren, dit geeft veel mensen die op de wachtlijst staan perspectief.”

Aanmelden voor IPS tijdens wachttijd behandeling?

Woon je in Drenthe, sta je op een wachtlijst van GGZ Drenthe en heb je vragen over het vinden of behouden van werk of wil je eens sparren over werk, opleiding en/of re-integratiemogelijkheden? Neem dan contact op voor een vrijblijvend oriëntatiegesprek met één van de trajectbegeleiders van GGZ Drenthe. Dit kun je doen door een mail te sturen naar aanmeldingen.trajecten@ggzdrenthe.nl. Vervolgens zal er contact met je opgenomen worden voor het maken van een afspraak. Je hoeft hiervoor nog geen behandeling te volgen bij GGZ Drenthe, want oriëntatie en begeleiding staat ook open voor patiënten op de wachtlijst. 

Begeleiding naar werk bij andere ggz-instellingen

Vooralsnog is niet bekend of er andere ggz-instellingen in Nederland zijn waar je al tijdens de wachttijd voor behandeling kunt starten met een IPS-traject. Sta je op een wachtlijst voor een ggz-behandeling bij een andere instelling vraag dan bij jouw ggz-instelling na of IPS al tijdens de wachttijd kan worden aangeboden, de beschikbaarheid kan per regio en instelling verschillen.

Werken met IPS

Individuele Plaatsing en Steun

Dé methode om mensen met een psychische aandoening die graag willen werken, te helpen bij het verkrijgen en behouden van een betaalde baan.

Meer weten?

Verlenging IPS-regeling en extra middelen 2025

Het kabinet heeft extra middelen vrijgemaakt voor mensen uit de gemeentelijke doelgroep om Individuele Plaatsing en Steuntrajecten (IPS) in 2025 in te zetten. Hiermee is de gemeentelijke IPS-regeling met een jaar verlengd. 

Kenniscentrum Phrenos publiceert herwaardering kwaliteitskader voor IPS

Kenniscentrum Phrenos heeft in opdracht van Hoofdzaak } Werk van het Convenant Sterk door Werk in 2024 een onderzoek uitgevoerd naar de herwaardering van het kwaliteitskader voor de implementatie van IPS (Individuele Plaatsing en Steun). Zo weten organisaties beter aan welke kwaliteitscriteria ze moeten voldoen om IPS uit te voeren.

Meer ervaringsverhalen over IPS