Dé handreiking
om uitval door
psychische klachten
te voorkomen
voor werkgevers en arbo-professionals
Interview met
Suzanne van Hees Onderzoeker HAN
Tekst: Merel de Deugd
Fotografie: Nathan Mooij
Uit groeiende literatuur blijkt dat je als werkgever in een vroeg stadium een cruciale rol kunt spelen in het voorkomen van uitval van werknemers met (milde) psychische klachten. Maar hoe? Veel leidinggevenden en werkgevers willen wel, maar weten niet goed wat ze moeten doen om medewerkers te ondersteunen. De onlangs uitgekomen handreiking ‘Blijven werken bij psychische klachten’ biedt werkgevers en leidinggevenden tal van handvatten. Daarnaast zal een aanvullende werkwijzer arbeidsdeskundigen helpen hoe deze handreiking te introduceren en implementeren bij werkgevers. De eerste ervaringen zijn zeer positief. De handreiking is samen met werkgevers en arbeidsdeskundigen ontwikkeld door onderzoekers van het lectoraat Arbeidsdeskundigheid van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN). Onderzoeker Suzanne van Hees legt kort en bondig uit welk voordeel werkgevers en arbo-professionals er mee kunnen doen.
WAT KAN JIJ ALS WERKGEVER DOEN?
Waarom deze handreiking?
Voor wie is de handreiking bedoeld?
“De handreiking kan gebruikt worden door leidinggevenden én Arbo- en HRM-professionals. Leidinggevenden zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor medewerkers. De handreiking geeft hen handvatten hoe te zorgen dat mensen (gedeeltelijk of aangepast) kunnen blijven werken. Het helpt leidinggevenden bij het signaleren, voeren van gesprekken over passend werk en inschakelen van de juiste interventies of hulp. Wat kun je wel doen, is de centrale vraag.”
“De handreiking is daarnaast bedoeld voor Arbo- en HRM-professionals. Als professional kun je deze informatie gebruiken om leidinggevenden in jouw organisatie te versterken in preventie van psychische verzuim. Het is best spannend voor arbeidsdeskundigen om hierover met leidinggevenden in gesprek te gaan. Medewerkers ondersteunen is wat leidinggevenden doen. De handleiding schept een kader voor de arbeidsdeskundige om samen met leidinggevende te kijken: ‘Hoe pak je het nu aan? Wat werkt? Wat kan anders en wat kun je nog meer doen?’”
Wie is de doelgroep?
“De handreiking kan toegepast worden bij medewerkers bij wie nog niets aan de hand is. Dan is het doel dat de werkgever de medewerker goed in kaart kan brengen tot aan medewerkers met psychische klachten waar verzuim dreigt, om te zorgen dat hij of zij aan het werk blijft. In de praktijk blijkt dat de handvatten ook gebruikt worden om na uitval goed in contact te blijven met medewerkers, maar daar is de handreiking eigenlijk niet voor bedoeld,” aldus Van Hees.
Wat houdt de handreiking in?
“De handreiking bestaat uit 5 praktische handvatten, met uitleg en voorbeelden over hoe leidinggevenden medewerkers met psychische klachten kunnen ondersteunen, en daarnaast 10 basis ingrediënten voor goede arbeidsverhoudingen in het algemeen. Het is in samenwerking met de praktijk tot stand gekomen en wetenschappelijk onderbouwd. Wanneer een handreiking bedoeld is voor de praktijk, moet die praktijk leidend zijn in de ontwikkeling ervan. Alleen dan ontstaat ‘evidence based practice’, een combinatie van praktijkervaringen, cliëntervaringen en wetenschappelijke kennis.”
De handreiking is online te vinden en is net als de arbeidsdeskundige werkwijzer ook te downloaden.
De 5 belangrijkste handvatten
over het sturen op passend werk zodra
psychische klachten het werk beïnvloeden:
Wat kan jij doen als werkgever/ leidinggevende?
• Signaleer op tijd veranderend gedrag
• Praat samen over de invloed op het werk
• Stimuleer eigen regie van medewerkers
• Zoek samen naar werkaanpassingen
• Schakel hulp in bij dreigend verzuim
Wat zijn de eerste resultaten?
Ervaringen van leidinggevenden:
“Het lijken open deuren. Toch is het een stuk lastiger als je er echt mee aan de slag gaat. Maar het levert iets goeds op, dat weet ik uit ervaring.”
“Ik zag er een beetje tegenop, maar ik weet nu dat door eerder het gesprek hierover met de medewerker aan te gaan, je samen op zoek kunt gaan naar concrete aanpassingen van het werk waardoor uitval voorkomen kan worden.”
Wat is de winst?
Tijd is geld, dat weet iedere werkgever, dus een belangrijke vraag: wat kost het invoeren van deze handreiking? Daar kan Suzanne van Hees heel kort over zijn: “Drie begeleidingsgesprekken van een uur met een arbo-professional kost even veel als een gemiddelde dag verzuim van een medewerker!”
“Door het in te bedden in andere overleggen en het dus te agenderen in bestaande overlegstructuren kost het helemaal niet veel tijd. En zeker als een arbeidsdeskundige of andere professionals als sparringpartner worden ingezet. Je hebt op deze manier als leidinggevende meer kennis en daarmee meer grip op het welzijn van iemand.
Uiteindelijk wil iedere werkgever ziekteverzuim en hoge kosten voorkomen en daarnaast maak je optimaal gebruik van de talenten en vermogens van de medewerkers.”
WIST JE DAT?
psychische klachten.
Psychische aandoeningen als burn-out overspannenheid, depressie en posttraumatische stress stoornis zijn de meest gemelde beroepsziekte in 2021 (bron: NCvB)
het gevolg van psychische klachten.
Het promotieonderzoek
Het onderzoek naar meer tools voor werkgevers om uitval door psychische klachten te voorkomen, is het promotieonderzoek van Suzanne van Hees. Zij doet dit onder begeleiding van Prof.Roland Blonk, hoogleraar Arbeidsdeskundigheid bij Tilburg Universiteit, Dr.Shirley Oomens en senior onderzoeker Dr.Bouwine Carlier van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen.
Het project De Mentaal Gezonde Zaak waarin deze handreiking is ontwikkeld, is gesubsidieerd door Instituut GAK.


Contact
Voor meer informatie neem contact op met:
Lectoraat Arbeidsdeskundigheid van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN)
Suzanne van Hees | Suzanne.vanhees@han.nl | 0611742858