“Ik ben lyrisch
over IPS” Dat zou voor meer mensen mogelijk moeten zijn”
Astrid van der Hoogen (Actenz) is nu ruim een jaar de IPS-coach van Sascha Koekkoek. Sascha heeft drie jaar ziek thuis gezeten met een zware depressie. Omdat ze na twee jaar Ziektewet nog recht had op een WIA-uitkering, werd haar een IPS-traject aangeboden. IPS. individuele plaatsing en steun, is een beproefde methode om mensen met een psychische kwetsbaarheid te helpen bij het vinden en behouden van een betaalde baan.
Astrid: “Ik ben lyrisch over IPS. Ik zou het fijn vinden als IPS breder wordt ingezet. Veel meer openstellen voor meer mensen. Het is zo’n mooie methodiek, zonde om dat anderen te onthouden.“
Wanneer heb jij Sascha leren kennen en wat was toen haar situatie?
“Ik heb Sascha eind 2018 leren kennen. Ze had toen nog voor een half jaar een WIA-uitkering, dus ze voelde de druk om te gaan werken. Dat had ze besproken binnen haar behandelteam en zo kwam ze bij mij terecht. Toen heb ik, in een eerste gesprek aan haar gevraagd: ‘Wat doe je op dit moment, wat zou je willen en welke ondersteuning heb je nodig?’”
Wat voor soort werk had ze gedaan?
“Horeca. En ze wist dat ze dat niet meer wilde, want dat was heel druk en stressvol geweest. Maar wat ze wel wilde, was nog de vraag. En ze wist eigenlijk ook niet wat voor soort ondersteuning ze nodig had. Ze had nog geen werkervaring opgedaan na haar ziekte, dus dat was onduidelijk. Dat was best een lastige uitgangssituatie, maar ook wel logisch.
Door vervolgens met elkaar in gesprek te gaan over eerdere werkzaamheden, wordt steeds duidelijker wat iemand wel of niet leuk vindt. Dat kunnen hele specifieke dingen zijn: Zo kan een kandidaat die in een supermarkt heeft gewerkt het vakkenvullen niet interessant vinden, maar klanten wijzen waar de suiker staat, wel leuk vinden. Dus door heel veel vragen te stellen, probeer ik een beetje richting te krijgen in wat een kandidaat leuk vindt om te doen.“
Dat klinkt als behoorlijk maatwerk?
“Ik kijk heel erg naar wie ik tegenover me heb. En dan stel ik dingen voor waarvan ik denk dat het zou kunnen passen. Het is dus zeker niet zo dat ik altijd dezelfde stappen zet met kandidaten. Met Sascha dacht ik snel aan Schiphol omdat ze in Amstelveen woont en servicegericht is. Ik heb haar voorgesteld om naar de banenmarkt van Schiphol te gaan.
De banenmarkt is voor mensen die er een tijd uit zijn geweest en daardoor een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Dat is een mooi moment om contacten te leggen met verschillende werkgevers. Dat kan heel zinvol zijn voor kandidaten, maar ook erg spannend. Toen ik dat aangaf aan Sascha, vond ze dat te spannend. Dus toen heb ik voorgesteld om in gesprek te gaan met de organisator van de banenmarkt. Hij kent alle bedrijven op Schiphol en kon waarschijnlijk ook wel aangeven of er iets voor Sascha tussen zou zitten. Die optie sprak Sascha meer aan en uiteindelijk is uit dat gesprek het werk gekomen dat ze nu doet.”
Ze heeft een psychische kwetsbaarheid. In hoeverre houd je daar rekening mee?
“Ik weet dat een banenmarkt spannend kan zijn voor iemand met een psychische kwetsbaarheid. Ik probeer dan uit te leggen hoe zo’n banenmarkt er aan toe gaat. Ik schets dan de situatie zo goed mogelijk zodat de kandidaat daar een beeld bij krijgt. Dan merk je vanzelf hoe iemand daarop reageert. Sascha vond het idee van een banenmarkt eng.”
Probeer je dan te pushen om toch te gaan of bied je gelijk een alternatief? Hoe doe je dat?
“Soms geef je iemand een zetje, soms probeer je een alternatief te bieden. Je probeert te kijken op welke manier het kan lukken. Dat is ook echt de kern van het succes van IPS: je sluit echt aan bij de wensen van de klant. Je probeert te zoeken wat bij diegene past. En dat doe je ook als je samen met de kandidaat het eerste gesprek met de werkgever ingaat. Ik vroeg aan Sascha: ‘Wat verwacht je van me tijdens het gesprek? Hoe zullen we het doen? Wie doet het woord?’ Ook dat is maatwerk. Je stemt heel erg af waar iemand behoefte aan heeft. Sascha kan prima zelf het gesprek voeren, zij was echt in de lead. Daar was ik meer tot steun.”
“Ik bekijk goed hoe het contact tussen de werkgever en de kandidaat is. In overleg met hen spreek ik af hoe vaak we elkaar zien”
En hoe gaat het dan verder? Gelijk aan het werk na het eerste gesprek?
“We hebben een vervolgafspraak gemaakt, waarna we een rondje over Schiphol zijn gaan lopen om te ervaren hoe dat is en om te zien wat het werk in zal houden. Zeker Schiphol kan best lastig zijn voor iemand met een psychische kwetsbaarheid: het is groot, druk en er zijn heel veel prikkels. De werkgever benadrukte ook dat het echt hard werken is, dat het soms stressvol is en dat je kilometers loopt op een werkdag. Voor mij als IPS-coach is het ook goed om te zien wat ze gaat doen, want dan kan ik haar zodra ze aan het werk gaat, beter begeleiden. Sascha vond het duidelijk leuk om alles te horen en te zien en ze werd steeds enthousiaster over het werk. Ik had al snel het gevoel dat ze hier op haar plek zou zijn en dat we een goede ‘match’ hadden gemaakt. Heel mooi.”
En toen?
“Sascha heeft eerst twee maanden een proefplaatsing gehad. Ze is sinds november 2019 echt aan het werk. 28 uur per week. Ze heeft wel degelijk andere voorwaarden dan een ‘gewone’ werknemer: ze heeft laagdrempelig kennis kunnen maken, rustig op kunnen bouwen en ze doet geen nachtdiensten. Allemaal zodat het haalbaar voor haar wordt. En ze kan nu nog steeds met mij overleggen als ze ergens tegen aanloopt”.
Ben jij nu nog nodig?
“Het IPS-traject duurt afhankelijk van de financier twee of drie jaar. Bij Sascha loopt het via UWV en duurt het 3 jaar, dus zolang blijf ik er bij betrokken. Ik blijf op de achtergrond. Nu kom ik gemiddeld één keer per maand langs om te horen hoe het gaat. Ik blijf zowel met de kandidaat als de werkgever in gesprek. Ze weten dat ik makkelijk bereikbaar ben en ze nemen ook zeker contact met me op als dat nodig is. Ik bekijk goed hoe het contact tussen de werkgever en de kandidaat is en in overleg met hen spreek ik af hoe vaak we elkaar zien. “
Hoe gaat het nu met Sascha?
“Het gaat goed met Sascha! Vol enthousiasme vertelt ze over haar werk. Daar word ik heel blij van. De werkgever zegt ook dat ze stralend over de terminal loopt. Iedereen geniet ervan dat zij aan het werk is. Het is super fijn dat het zo goed heeft uitgepakt. Dit is voor mij een voorbeeld dat mij motiveert om ook met andere mensen aan de slag te gaan. “
Algemene info IPS
Voor mensen met ernstige psychische aandoeningen is IPS de bewezen effectieve methodiek voor het verkrijgen en behouden van betaald werk. Ook voor mensen met mildere psychische klachten is IPS inmiddels toegankelijk. Het hebben van een betaalde baan draagt bij aan het herstel. Bij IPS is arbeid zowel het middel als het doel.
IPS werkt vanuit het idee dat iedere kandidaat die dat wil, een betaalde baan kan hebben. Langdurige trainingen (eerst trainen, dan plaatsen) blijven daarbij achterwege. Deelnemers worden snel in de gekozen functie geplaatst en daarna gericht getraind in de benodigde werkzaamheden (eerst plaatsen, dan trainen). Verder maakt de IPS-coach altijd deel uit van een ambulant GGZ-team.
Werken met IPS
Individuele Plaatsing en Steun
Individuele Plaatsing en Steun
Dé methode om mensen met een psychische aandoening die graag willen werken, te helpen bij het verkrijgen en behouden van een betaalde baan.
IPS nu ook voor mensen met milde psychische klachten
Vanaf 1 mei 2019 komen ook mensen met common mental disorders (CMD) in aanmerking voor subsidie voor Individuele Plaatsing en Steun
